«Առավոտ» օրաթերթի գլխավոր խմբագիր Արամ Աբրահամյանն այսօրվա խմբագրականում գրում է. «1659 թվականին՝ Անգլիայի, Շոտլանդիայի և Իոլանդիայի. լորդ-պրոտեկտոր Օլիվեր Կրոմվելի մահվանից մեկ տարի անց, նրա դիակը հանեցին գերեզմանից, կախեցին, իսկ այնուհետև քառատեցին:
Այդպես էին Անգլիայում ավանդաբար պատժում հայրենիքի դավաճաններին: Նրանից առաջ Բրիտանիան ղեկավարում էր թագավոր Կարլ Աոաջինը, որին, սակայն, 1649 թվականին Կրոմվելի կողմնակիցները դատեցին՝ գտնելով, որ նա դավաճան Է և հայրենիքի թշնամի, և գլխատեցին: Ճիշտ Է, դրանից հետո գլուխը կտրեցին մարմնին (ինչը արգելված Էր օրենբով), որպեսզի մարդավարի թաղեն: Կրոմվելի դիակի նկատմամբ անգլիացիներն այդքան բարյացակամ չգտնվեցին և օրենբի տառին համապատասխան՝ մարմինը թաղեցին աոանց գլխի, իսկ գլուխը ցուցադրում Էին՝ որպես դավաճանության նմուշ:
Միայն 1960 թվականին թաղեցին նաև գլուխը: Այսօր թե՛ Կարլ Աոաջինին, թե՛ Կրոմվելին անգլիացիները հարգում և մեծարում են որպես պատմական դեմքերի: Մի քանի դար պահանջվեց, որպեսզի նրանք հասկանան՝ պետք չէ շտապել և այսօրվա քաղաքական կոնյունկտուրայի կամ անձնական նեղվածության տեսանկյունից գնահատել այս կամ այն գործչի արարքները, պատմական անցքերը:
Պետք չէ շտապել՝ շատ ավելի խելամիտ է սպասել, մինչև անձնական հարաբերությունների ու աթոռակռվի ամբողջ տիղմը նստի, և հետո կմնա միայն մերկ փաստերի շարանը (համենայնդեպս, ցանկալի է, որ մնա): Անգլիացիները դարեր անընդմեջ պետություն են ունեցել, և այդ առումով նրանց գործը հեշտ է: Մենք մեծ ընդմիջումից հետո պետություն ունեցանք միայն 20-րդ դարում՝ ուրեմն պիտի հաշվի աոնենք թե եվրոպացիների և թե մեր համեստ փորձը:
Հոդվածն ամբողջությամբ կարդացեք «Առավոտ»-ի այսօրվա համարում:
