Անցնող շաբաթն ակտիվ էր Հայաստանում և արտերկրում տեղի ունեցած իրադարձություններով: Շաբաթը հիշարժան էր ՀՀ Նախագահի' Սուրբ Աթոռ կատարած այցով և Երևանում մեկնարկած Հայաստան-Սփյուռք 5-րդ համաժողով:
Ներհայաստանյան իրադարձություններ
Հովիկ Աբրահամյանի մասնակցությամբ սեպտեմբերի 16-ին Դիլիջանում քննարկվեց քաղաքի զարգացման ծրագիրը: ՀՀ Վարչապետի խոսքով՝ այս ծրագրերըհիմնականում կկենտրոնանան զարգացման և քաղաքականության մշակման այն հիմնական մարտահրավերների վրա, որոնք վերաբերում են քաղաքային սեկտորին,ներառյալ քաղաքային տրանսպորտը, ջրամատակարարումը և ջրահեռացումը, կոշտ թափոնների կառավարումը, կենտրոնացված ջեռուցումն ըստ թաղամասերի,բնակարանային ապահովումը, տնտեսական զարգացումը, նյութատեխնիկական ա պահովումը, զբոսաշրջությունը և այլն: Միաժամանակ, ՀՀ կառավարությունն ամբողջական փաթեթ է պատրաստում նաև սահմանամերձ համայնքների օժանադակելու համար:
ՀՀ Նախագահը մասնակցությամբ տեղի ունեցավ Վիկտոր Համաբարձումյանի անվան մրցանակի հանձնման արարողությունը: Հայտնի դարձավ, որ ՀՅԴ-ն կապված սահմանադրական բարեփոխումների հարցում տարակարծությունների հետ՝ քառյակի հանրահավաքին չի մասնակցի և կներկայացնիառաջարկների փաթեթ՝ սահմանադրական բարեփոխումների վերաբերյալ: ՀՀԿ-ն էլ պատրաստակամություն հայտնեց քննարկել սահմանադրական բարեփոխումների վերաբերյալ ցանկացած առաջարկ:
Անցնող շաբաթ Moody's-ը նվազեցրեց Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը: 2014 թվականի առաջին կիսամյակում Հայաստանից արտահանման և երկիրդրամական փոխանցումների սպասվածից ավելի անկումից հետո Moody's-ը վերանայեց Հայաստանի տնտեսական աճի կանխատեսումը 2014 թվականի համար. այնսահմանվել է 2,1, իսկ 2015 թ. համար 2,3 տոկոս, այնինչ նախորդ զեկույցում կանխատեսվել էր, համապատասխանաբար, 3,2 և 3,6 տոկոս:
Վերանայված ցուցիչները հիմնվածեն Ռուսաստանի տնտեսության վերաբերյալ նոր կանխատեսման վրա: Չնայած դրան, Հ այաստանի վարկունակությունը պահպանում է Ba2 (կայուն) կանխատեսումը' շնորհիվմակրոտնտեսական կայունության և պահպանողական հարկաբյուջետային քաղաքականության: Միաժամանակ, ըստ վիճակագրական ծառայության՝ Հայաստանում ութ ամսում տնտեսական ակտիվությունն աճել է 4,1 տոկոսով:
Իսկ Արցախը համաշխահային նոր ինդեքսում առաջ անցավ Հայաստանից ու Ադրբեջանից: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը բարեկեցության, բնակչության'իրենց կյանքով բավարարվածության համաշխարհային նոր ինդեքսում առաջ է անցել Հայաստանից ու Ադրբեջանից: Այն աշխարհի 135 երկրների շարքում 78-րդն է:
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում Եկեղեցական-ներկայացուցչական հինգերորդ ժողովը մեկտեղեց Երուսաղեմի և Կոստանդնուպոլսի Հայոց Պատրիարքությունների,Հայրապետական, Հայաստանի և Սփյուռքի թեմերի, Հայ Եկեղեցու տարբեր կառույցների, Գերագույն Հոգևոր Խորհրդի եւ աշխարհական 155 պատվիրակների: ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը ևս մասնակցեց Եկեղեցական-ներկայացուցչական 5-րդ ժողովին և հանդես եկավ ելույթով:
ՀՀ Նախագահի այցը Սուրբ Արթոռ
Նախագահ Սերժ Սարգսյանը սեպտեմբերի 18-ին պաշտոնական այցով մեկնեց Սուրբ Աթոռ (Վատիկան): Հանրապետության Նախագահը Հռոմում՝ Վիտտորիանոթանգարանային համալիրում մասնակցեց «Արևելքի առակ. Քրիստոնեությունը նոր հազարամյակի մարտահրավերների առջև» խորագրով լուսանկարների ցուցահանդեսիբացմանը և անդրադաձնալով մշակութային ժառանգության պահպանությանը՝ հայտարարեց, որ Նախիջևանի հայկական ժառանգության ոչնչացումը չստացավ միջազգային հանրության պատշաճ գնահատականը:
Կայացավ Հռոմի պապի և Սերժ Սարգսյանի հանդիպումը, որի ընթացքում Հռոմի պապն ընդունեց 2015-ի ապրիլին Հայաստան այցելելու ՀՀ Նախագահի հրավերը: Սերժ Սարգսյանի մասնակցությամբ Վատիկանում մշտական ցուցադրության դրվեցհայկական միջնադրարյան խաչքար:
Հայաստան-Սփյուռք հինգերորդ համաժողով
Սեպտեմբերի 19-ին Երևանում մեկնարկեց Հայաստան-Սփյուռք հինգերորդ համաժողովը: ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը հայտարարեց, որ Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք եռամիասնության մեջ է մեր հաջողության միակ գրավականը: Միաժամանակ, վարչապետը սփյուռքահայերին առաջարեց բարեգործությունից անցնել փոխշահավետ գործընկերության:
ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանն էլ համոզմունք հայտնեց, որ Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք եռամիասնությունը հայոց անկախ պետականության հենասյունն է: Համաժողովի ընթացքում Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Ն.Ս. Օ.Տ.Տ. Արամ Ա-ն հայտարարեց, որ Կիլիկիո կաթողիկոսությունը դիմելու է Թուրքիայի ՍԴ՝ Սիսի նստավայրը և կալվածքները վերադարձնելու պահանջով:
«Մենք Սահմանադրական դատարանից պահանջելու ենք մեզ վերադարձնել մեր կալվածքները, իսկ ԹուրքիայիՍահմանադրական դատարանի կողմից դիմումի մերժման դեպքում դիմելու ենք Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան և մինչև վերջ պայքարելու ենք մերնպատակին հասնելու համար»,- ասաց Արամ Ա-ն: Համաժողովում ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանն անդրադարձավ տարաբնույթ հարցերի: Մասնավորապես, ԱԳ նախարարը հայտարարեց, որՀայաստանը կաջակցի Թուրքիայի ՍԴ դիմելու Կիլիկիո կաթողիկոսության նախաձեռնությանը:
Անդրադառնալով Մաքսային միությանն անդամակցությանը' նախարարը նշեց, որ ՄՄ-ին ՀՀ անդամակցության որոշումը պայմանավորված էր երկրի տնտեսական ևռազմավարական շահերով: Խոսելով Հայաստան-Եվրամիության հարաբերություններին' Էդվարդ Նալբանդյանն ասաց, որ Հայաստանը ԵՄ-ի հետ հարաբերություններումպատրաստ է այնքան հեռու գնալ, որքան դրան պատրաստ է ԵՄ-ն: Համաժողովի երկրորդ օրվա աշխատանքներին մասնակցեց նաև ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը'ընդգծելով, որ ցանկացած հայ պետք է տոգորված լինի հայրենիքումտանտեր լինելու գաղափարով:
Սեպտեմբերի 20-ին ավարտելով աշխատանքները'Հայաստան-Սփյուռք 5-րդ համաժողովը Հռչակագիր ընդունեց: Սույն հռչակագիրը հիմք է ծառայում, որպեսզի ՀՀկառավարությունը՝ ի դեմս ՀՀ սփյուռքի նախարարության և այլ պետական գերատեսչությունների, համահայկական կառույցներն ու հայկական կազմակերպությունները,հանձնառու լինեն' համապատասխան ձեռնարկներով և ծրագրերով իրականացնելու հայտարարության գաղափարները և նախանշած խնդիրները:
Հայոց ցեղասպանություն
Սեպտեմբերի 15-ին լրացավ Թուրքիայի Սպիտակ աղավնու՝ Հրանտ Դինքի 60-ամյակը: Հայտնի դարձավ, որ աշխարհի ցեղասպանագետները 2015-ի հուլիսին կհավաքվեն Երևանում: Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտը 2015 թվականիհուլիսի 8-12-ը կհյուրընկալի Ցեղասպանագետների միջազգային ընկերակցության (ՑՄԸ) 12-րդ համաժողովը, որի խորագիրն է «20-րդ դարի ցեղասպանություններիհամեմատական վերլուծություն»:
Հեղինակավ որ այս համաժողովի անցկացումը Երևանում աննախադեպ է լինելու թե՛ մասնակիցների քանակի, թե՛ ակադեմիական բարձրվարկանիշի և, իհարկե, Մեծ Եղեռնի հարյուրերորդ տարելիցի տեսանկյունից:
Միաժամանակ, Հայ Առաքելական եկեղեցին քույր եկեղեցիների հետ մի շարք նշանակալից ձեռնարկներով հանդես կգա Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին Էջմիածնում ու աշխարհի հայաշատ կենտրոններում: 2015 տեղի կունենա Հայոց ցեղասպանության զոհերի սրբադասում, մյուռոնօրհնեք, Հռոմի պապի այցը Էջմիածին և այլն: Հայաստան-Սփյուռք համաժողովում ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը նկատեց, որ Ցեղասպանության ուրացման Թուրքիայի իշխանությունների քաղաքականություննիրեն սպառել է: «2015թ. քաղաքական լուրջ նախաձեռնությունների և ձեռքբերու մների տարի պետք է դառնա Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք եռամիասնության համար:
2015թ. նաև դառնալու է իր ծավալով ու նշանակությամբ նախադեպը չունեցող միջոցառումների և գործողությունների տարի: Դրանով մեկ անգամ ևս կասենք, որ համատեղ ուժերով կարող ենք հսկայածավալ շարժում ստեղծել մեր ազգային նպատկաների իրականացման համար: Մենք նախաձեռնել ենք քաղաքական լայն աշխատանքներ այս ուղղությամբ և 2015թ. ակնկալում ենք մի շարք պետությունների ղեկավարների այցելություն Հայաստան»,- նշեց Նախագահ Սարգսյանը:
Իր հերթին, նույն համաժողովում ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը համոզմունք հայտնեց, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը Թուրքիայի կողմից անխուսափելի է: ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Վիգեն Սարգսյանն էլ հայտարարեց, որ Հայաստանը 2015թ. կդառնա ցեղասպանությունների դեմ պայքարի միջազգային հարթակ:
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտություն
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը Երևանում հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանը համաձայնության են եկել ԼՂ խաղաղ կարգավորման հարցի շուրջ: Միաժամանակ, ամերիկացի համանախագահն ընդգծեց, որ ԼՂ իշխանությունների կարծիքը պետք է հաշվի առնվի բանակցային գործընթացում:«Շատ կարևոր է, որ բանակցային գործընթացում հնչի նաև Լեռնային Ղարաբաղի «դե ֆակտո» իշխանությունների ձայնը:
Այդ իսկ պատճառով Մինսկի խմբիհամանախագահներս հաճախակի այցելում ենք Ղարաբաղ, հանդիպում տեղի իշխանությունների հետ' նրանց կարծիքը նույնպես հաշվի առնելու համար»,- ասաց ամերիկացիհամանախագահը:
Իր հերթին, ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրշիկը նշեց, որ ԵԱՀԿ-ն ԼՂ հարցով ինտենսիվ բանակցությունների հույս ունի: Հայտնի դարձավ, որ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները հոկտեմբերին կայցելեն տարածաշրջան: Հայաստանում և Ադրբեջանում ԱՄՆ դեսպանների թեկնածուները ևս ընդգծեցին, որ Ղարաբաղի հակամարտությունը պետք է լուծվի բացառապես խաղաղ ճանապարհով:
Ուկրաինա
Անցնող շաբաթ Ուկրաինան եւ Եվրամիությունը միաժամանակ վավերացրին ասոցացման համաձայնագիրը: Եվրախորհրդարանում համապատասխան օրինագծի օգին քվեարկեցէ 535 պատգամավոր, իսկ Գերագույն ռադայում՝ 355 ժողովրդական պատգամավոր: Պուտինը Մերկելի եւ Բարոզուի հետ քննարկեց ԵՄ-ի եւ Ուկրաինայի համաձայնագիրը:
Ուկրաինայի նախագահ Պյոտր Պորոշենկոն հայտարարեց, որ Ղրիմի խնդրի ռազմական լուծում չի տեսնում, միաժամանակ նշեց, որ Ուկրաինան ՆԱՏՕ-ին անդամակցություն չի խնդրում, բայց «դա նկատի ունի»: Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օ լանդնա էլ ընդգծեց, որ տնտեսական պատժամիջոցները թանկ են նստում ՌԴ-ի և Եվրոպայի վրա:
Սիրիա
Անցնող շաբաթ սիրիական բանակը հսկողություն հաստատել Համայի մի քանի գյուղերի վրա, հաջողություններ գրանցեց նաև Հասաքեում: Սիրիական բանակը զինյալներից ազատագրեց Ղամիշլիի մի քանի գյուղեր, իսկ Դամասկոսի գյուղերում 176 զինյալ հանձնվեց իշխանություններին: Հայաստան-Սփյուռք 5-րդ համաժողովում ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը հայտարարեց, որ սիրիահայերի խնդիրը առանցաքային տեղ է զբաղեցնում մեր երկրի օրակարգում:
Նույն համաժողովում ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանն էլ ընդգծեց, որ սիրիահայերը մեր երկրի մի մասնիկն են: «Սիրիայից ներգաղթած մեր հայրենակիցներն ուշադրության, աջակցության կարիք ունեն: Նրանք Եղեռնը վերապրած մեր նախնիների հետնորդներն են, ովքեր, ցրվելով աշխարհով մեկ, կարողացան պահպանել ազգային դիմագիծն ու հայկականությունը:
Այսօր Հայաստանի պետական բոլոր կառույցները ներգրավված են սիրիահայերի բոլոր խնդիրները լուծելու աշխատանքներում: Սիրիահայերն արագորեն ինտեգրվում են Հայաստանի հասարակությանը: Այսօր պետականորեն լուծված են սիրիահայերի կրթության, առողջության, սոցիալական խնդիրները: Լուրջ աշխատանքներ են տարվել և տարվում նրանց աշխատան քի տեղավորելու, բիզնես սկսելու, բնակարաններ ձեռք բերելու հարցերում աջակցություն ցուցաբերելու ուղղությամբ: Սիրիահայերին գրկաբաց ենք ընդունել, նրանք իրենց հայրենիքում փախստական չեն կոչվում:
Նրանք մեր երկրի տերն են, մեր երկրի մի մասնիկը: Բոլորիս համատեղ ջանքերով է, որ մեր հայրենակիցների բնակարանային, աշխատանքային հարցերը վերջնական լուծում պետք է ստանան»,- նշեց Նախագահ Սարգսյանը: