ԼՈՒՐԵՐ.com-ի հյուրասրահն այսօր հյուրընկալել է Երևանի Մնջախաղի պետական թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Ժիրայր Դադասյանին, ում հետ խոսել ենք թատրոնի խնդիրներից, թատրոնի գործունեությունից ու նոր կառավարության հետ կապված՝ նրանց հույսերից:
- Պարոն Դադասյան, Մնջախաղի պետական թատրոնի հիմնական և կարևոր խնդիրը շարունակում է մնալ այն, որ թատրոնն այսօր էլ շենք չունի: Թեև այն ստացել է պետական թատրոնի կարգավիճակ, թատրոնն իր գործունեությունը շարունակում է իրականացնել ոչ շենքային պայմաններում, ասել է թե՝ այստեղ-այնտեղ և ամենուր… Ունենք նշանակված նոր նախարար, ի՞նչ նոր սպասելիքներ ունեք Արմեն Ամիրյանից: Շենքի հետ կապված՝ կա՞ն նոր առաջարկներ:
- Անշուշտ, նոր նախարարից սպասելիքներս մեծ են: Նա նոր է նշանակվել, բայց վստահ եմ, որ տեղյակ է մեր խնդրին: Ավելին՝ մենք նրա հետ վաղեմի ընկերներ ենք, և ամեն անգամ նախկինում հանդիպելիս՝ նա էր միշտ հարցնում՝ ինչ եղավ թատրոնի շենքի հետ: Արմեն Ամիրյանը լավատեղյակ է մեր խնդրին, որը մեր գլխին դարձել է արդեն պատուհաս, վստահ եմ նաև, որ հարցին մենք նրա հետ դեռ կանդրադառնանք: Նախարարի հետ մենք ունեցել ենք կարճ զրույց, և քանի որ այս պահին նա շատ զբաղված է, որոշել ենք հարցը մի փոքր հետաձգել, բայց հնարավորությունները դիտարկելուց հետո, վստահ եմ, որ առաջիկայում մենք կունենանք նոր հանդիպում: Վստահ եմ նաև, որ նոր նախարարը ջանք չի խնայի՝ մեզ այդ հարցում աջակցելու ուղղությամբ:
- Եվ այնուամենայնիվ, ոչ շենքային պայմաններում, ինչպե՞ս է իր գործունեությունը ծավալում թատրոնը:
- Մնջախաղի թատրոնն այսօր ժամանակակից հայ մշակույթն է, և այսօր շենք չունենալը ժամանակակից հայ մշակույթի խնդիրն է: Մնջախաղի պետական թատրոնը պարզ թատերական գործունեությամբ չի զբաղվում: Այնպես չէ, որ մենք ուղղակի պահում ենք խաղացանակ և բեմադրություններ ներկայացնում այնպես, ինչպես մյուս թատրոնները, որոնք ունեն շենք: Ո՛չ, մենք դրանից զատ՝ նաև այլ գործունեություն ենք ծավալում. կազմակերպում ենք միջազգային փառատոն, որն անց է կացվում Ծաղկաձորում, ինչը բավականին բարդ հնարավորություններ է պահանջում, կազմակերպելու համար մեզ նորմալ շենքային պայմաններ են անհրաժեշտ: Մենք ունենք ստուդիաներ, որոնք գործելու համար մի փորձասենյակը չի բավականացնում: Առաջիկայում մենք Արարատյան Հայրապետական թեմի հետ բացելու ենք խուլերի ստուդիա, և այդ համատեղ աշխատանքները, չնայած որ՝ ընթանում են ինչպես մեզ մոտ, այնպես էլ այլ տեղերում, բայց մեզ կրկին չի բավականացնում ժամանակը: Մենք չենք կարողանում լիարժեք փորձեր անցկացնել: Ի դեպ, այս տարի փառատոնին խուլերը ներկայացումով հանդես եկան:
Առաջիկայում պլանավորում ենք նաև բացել ստուդիա՝ Ստեփանակերտում, որը պետք է գործեր սեպտեմբերից, սակայն ինչ-ինչ պատճառներով, այն ևս հետաձգվեց: Այնպես որ, մեր գործունեության ծավալը շատ է: Մեր կողմից տարվող աշխատանքները շատ են. մենք ինտեգրված ենք միջազգային պրոցեսներում, որի համար ևս հսկայական աշխատանք է պահանջվում: Մենք շատ հրավերներ ենք ստանում, մեկնում ենք, և որպես կանոն՝ եթե մրցույթ է՝ առաջին տեղով ենք վերադառնում: Արդեն ծիծաղս էլ է գալիս է, որ մենք շենք չունենք: Չեմ հասկանում, թե մենք է՛լ ինչ պետք ա անենք, որ այդ կարևոր հարցը լուծում ստանա ի վերջո: Մեր թատրոնի ուղղվածությունն հայկական ավանդական թատրոնի տեսակի ուսումնասիրության մեջ է, որն իր պտուղներն արդեն սկսել է տալ: Եվ, այս առումով՝ չեմ հասկանում, թե ինչը պետք է պետական այրերին դրդի, որպեսզի մեզ համապատասխան շենք տան:
- Ձեր կարծիքով՝ նախկինում ի՞նչն է եղել խնդիրը, որ Մնջախաղի թատրոնին շենք չի հատկացվել: Դուք միշտ խոսել եք սրա մասին…
- Այո, ես միշտ բարձրաձայնել եմ, բայց պատճառների մասին դժվարանում եմ ասել: Մնջախաղի ժանրն այնպիսին է, որ հնարավոր չէ ուղղակի թատրոնը տեղակայել քաղաքի մի այնպիսի հատվածում, օրինակ՝ ծայյրամասում, որտեղ ես թատրոնի գործունեությունը չեմ պատկերացնում: Սա այն ժանրն է, որը պետք է գործի քաղաքի բանուկ այն հատվածում, որտեղ շատ են լինում հատկապես զբոսաշրջիկները, ասել է թե՝ քաղաքի մշակութային կենտրոնում: Այն, ինչ մենք անում ենք, դա կենդանի հուշանվեր է հենց զբոսաշրջիկներին, որոնց համար թարգմանության անհրաժեշտություն չկա: Նույնիսկ հիմա, մեր հանդիսաստեսի զգալի մի մասը օտարներ են, քանի որ մենք տարբեր տուրիստական ընկերությունների հետ ենք աշխատում:
- Գուցե ֆինանսական խնդիրնե՞րն են պատճառը…
- Դժվարանում եմ ասել, բայց որքան ձգձգվում է այս խնդիրը, այդքան բարդանում է դրա լուծումը: Նախկինում եթե լուծվեր, գուցե այսքան չբարդանար: Մեզ միայն տարածք չէ, որ պետք է հատկացվի: Այդ տարածքը պետք է դեռ վերանորոգել, կահավորել, համալրել: Բնականաբար, սրանք ծախսեր են, դրա համար էլ մենք այսքան երկար սպասել ենք, բայց եթե այս տարիների ընթացքում մի քիչ խնայվեր միջոցներից, մենք նման երկու շենք կկարողանային ձեռք բերել: Ես չեմ կարող դիտարկել այն տարբերակը, որ մեր թատրոնը պետք է գործի փոքր կենտրոնից դուրս մի վայրում: Գուցե այլ թատրոն պատկերացնեինք, բայց ոչ Մնջախաղի թատրոնը:
- Իսկ դուք ունե՞ք Ձեր աչքի տակ առած ինչ-որ տարածք, որտեղ հնարավոր կլինի թատրոնը տեղակայել:
- Վերջին 18 տարիներին, ինչ ես ղեկավարում եմ Մնջախաղի թատրոնը, Երևանի բոլոր տարածքները անգիր գիտեմ, ավելին՝ նույնիսկ ծանոթ եմ բակերի կաթսայատներին: Այսինքն՝ չկա մի պոտենցիալ տարածք, որը կարող է թատրոն լինել, որի մասին ես չիմանայի ու չհետաքրքրվեի: Դրանք բոլորն ունեին սեփականատերեր, իսկ ես այդքան միջոց չունեմ, որպեսզի գնեմ այդպիսի մի տարածք: Ենթադրում եմ, որ պետությունն ունի, ուղղակի նպատակահարմարության խնդիր կա, դրա համար էլ այսքան երկար ձգձգվեց: Եվ չնայած, որ այս պահին կա մի տարբերակ, որի շուրջ խոսակցություններ են գնում, բայց հստակ որևէ որոշում առայժմ չկա. դա ևս տարածք է:
- Վարչապետ Կարեն Կարապետյանը լուրջ փոփոխություններ է աչքի տակ առել: Ի՞նչ սպասելիքներ ունենք մասնավորրապես նրանից, հեռանկարային բան տեսնո՞ւմ եք:
- Իհա՛րկե տեսնում եմ: Ավելին՝ պետք է ասեմ, որ նա վստահություն է ներշնչում: Դուք կարող եք ցանկացածին հարցնել, թե նա արտաքնապես վստահություն ներշնչում է, և ես վստահ եմ, որ կստանաք դրական պատասխան: Իսկ եթե արտաքնապես կա վստահության ներշնչանք, ուրեմն ներսում կա բովանդակություն: Այսինքն՝ ամեն ինչ երևում է հենց արտաքուստ: Մարդուն կարելի է նայել ու կարդալ գրքի պես: Ես ուղղակի վստահ եմ, որ իրեն հաջողվելու է: Կարեն Կարապետյանը հիմա խիստ զբաղված է, բայց եթե այս հարցը այսպես էլ շարունակի չլուծված մնալ, ես էլ եմ դիմելու իրեն: Եկեք դեպքերից առաջ չընկնենք, իսկ երբ ընդհանուր կանոնակարգվի, նախարարի հետ կհանդիպենք, նոր հետագա անելիքները կորոշենք: Կսպասենք 2017 թվականին և եթե մշակույթի նախարարն առաջ չընկնի, մենք անխոս կդիմենք վարչապետ Կարեն Կարապետյանին:
Արմինե Եփրեմյան
