IQOS-ը էլեկտրոնային սիգարետ չէ։ Սա էլեկտրոնային սարք է, որը տաքացնում է ծխախոտ պարունակող փոքրիկ գլանակը։ Այս նոր տեխնոլոգիան թույլ է տալիս նիկոտինը ներշնչել ոչ թե ծխի, այլ գոլորշու միջոցով։ Արդյունքում մարդու օրգանիզմ ներթափանցում է սիգարետ ծխելու համեմատ մոտ 90-95% ավելի քիչ վնասական նյութեր։

Այն մասին, թե ինչում են տաքացվող ծխախոտի ու էլեկտրոնային սիգարետի հիմնական տեխնոլոգիական նմանություններն ու տարբերությունները, մանրամասն կխոսենք հոդվածում։

Ինչու՞ են ստեղծվել նիկոտին պարունակող էլեկտրոնային սարքերը․

Տեխնոլոգիան այնքան արագ է փոփոխվում, որ հաճախ չենք հասցնում հետևել դրա զարգացմանը։ Նիկոտինի շուկան բացառություն չէ։ Մի քանի տարի առաջ նիկոտին սպառելու միակ տարբերակը սիգարետն էր, իսկ այսօր չափահաս ծխողների ընտրությանն է ներկայացված նվազեցված վնասով այլընտրանքային սարքերի մի ողջ ընտանիք՝ ծխախոտի տաքացման համակարգեր, էլեկտրոնային սիգարետ, վեյփեր և այլն։ Փոխվում է ոչ միայն նիկոտին ստանալու եղանակը, այլև դրա հետևանքները․ ընկերությունները միլիարդավոր դոլարներ են ծախսում հետազոտական աշխատանքի համար, որպեսզի մշակեն ու կատարելագործեն սիգարետից ավելի քիչ վնասակար արտադրատեսակներ։ Որպես օրինակ, Ֆիլիպ Մորրիս ընկերության գիտահետազոտական ծախսերը 2020 թվականին հատել են 7 մլրդ դոլարի շեմը։ Հենց դա է նոր սարքերի ստեղծման հիմքում․ փոխարինել սիգարետը ավելի քիչ վնասակար պրոդուկտով։

Ի՞նչ ընդհանրություն կա բոլոր տեսակի սարքերի միջև․

Նոր սերնդի բոլոր սարքերը ունեն մեկ նմանություն․ աշխատում են առանց այրման։ Բանն այն է, որ հենց սիգարետը վառելու հետևանքով է գոյանում այն վնասակար նյութերի մեծամասնությունը, որոնք հիվանդությունների առաջացման պատճառ են դառնում։ Նիկոտինը առանց այրման մարդու օրգանիզմ հասցնելու դեպքում վնասակար նյութերի մակարդակն իջնում է, ընդ որում՝ զգալիորեն․ տարբեր հաշվարկներով 90-95%-ի չափով։

Հայաստանում հայտնի է նիկոտին պարունակող սարքերի երկու հիմնական տեսակ՝ տաքացվող ծխախոտը ու էլեկտրոնային սիգարետը։ Տեխնոլոգիական մանրամասների մեջ շատ խորահալու կարիք չկա, բայց կարևոր է հասկանալ այս սարքերի նմանություններն ու տարբերությունները։ Քանի որ մարդիկ ծխում են տարբեր պատճառներով, սիգարետը այլ սարքով փոխարինելն էլ ինչ-որ տեղ նախասիրությունների հարց է։ Իսկ փոխարինելը, ինչ խոսք, լավագույն լուծումն է այն ծխողների համար, ովքեր չեն ցանկանում թողնել ծխելը։ Այս դեպքում իմաստ ունի նախապատվությունը տալ ավելի քիչ վնաս հասցնող սարքերին։

 IQOS

Քանի որ IQOS—ը էլեկտրոնային սարք է, շատ մարդիկ այն համարում են էլեկտրոնային սիգարետ։ Իրականում սա բոլորովին այլ տեխնոլոգիա է, որի աշխատանքի սկզբունքը լրիվ այլ է։

Ինչպես և սիգարետը, ծխախոտի տաքացման համակարգը պարունակում է իրական ծխախոտ։ Գլանակի միջի ծխախոտը պարզապես հատուկ ձևով է մշակված, որպեսզի հեշտ տաքացվի։ Էլեկտրոնային սիգարետի նման, IQOS—ը նույնպես աշխատում է առանց այրման ու կրակի։ Սարքը տաքացնում է ծխախոտը մինչև 350 աստիճան այն դեպքում, երբ սիգարետը այրում է թութունը 700-800 աստիճանում։  Կան մարդիկ, ովքեր պնդում են, որ սարքի մեջ իրական ծխախոտ չէ: Մյուսների կարծիքով գլանակների մեջ ամբողջական ծխախոտի տերև է տեղադրված: Երկուսն էլ սխալ են: Գլանակների ներսում մանրացված և սեղմված թութուն է՝ ամենաբարձր որակի ծխախոտի տերևներից: Արտադրողի տվյալներով, համաշխարհային արտադրության միայն 13%-ն է համապատասխանում այս ծխախոտային գլանակների արտադրության պահանջներին: Հավաքված տերևներից առանձնացվում է միայն փափուկ մասը՝ առանց հավելյալ մասնիկների: Հակառակ դեպքում չի հաջողվի ծխախոտը հավասարաչափ մանրացնել՝ բացառելով պինդ մասնիկները, որոնց պատճառով գլանակը կարող է անհավասար տաքացվել և տալ անկայուն համ: Մանրացված ծխախոտը խոնավեցվում է գլիցերինով և պրոպիլեն գլիկոլով: Ստացված զանգվածը հարթեցվում է, այնուհետև՝ սեղմվում: Մի քիչ չորանալուց հետո այն կտրատվում է: Հենց չորացված ծխախոտի այս չորացված կտորներն էլ մենք տեսնում ենք գլանակների մեջ:

 Եվս մեկ սկզբունքային տարբերություն այրվող սիգարետից․ բացակայում են ծուխը, ինչպես նաև տհաճ ու կպչուն հոտը ձեռքերի, հագուստի ու մազերի վրայից։ Ավելին, սարքի գոլորշին չի ազդում փակ տարածքներում օդի որակի վրա և չի հանգեցնում պասիվ ծխելուն:

 Էլեկտրոնային սիգարետ

Ի տարբերություն տաքացվող ծխախոտի, էլեկտրոնային սիգարետում ընդհանրապես ծխախոտ (թութուն) չկա։ Տաքացվում է հեղուկ նիկոտինը, որն արդեն իսկ զտված է ծխախոտաբույսի միջից։ Ի տարբերություն այրվող սիգարետի, այս դեպքում նույնպես չի արտազատվում ծուխ․ միայն նիկոտին պարունակող գոլորշի։ IQOS-ի հետ ընդհանրությունն այն է, որ շրջապատի մարդկանց համար սարքը անվտանգ է․ արտազատված գոլորշին շնչում է միայն օգտագործողը, հետևաբար՝ շրջապատի մարդիկ չեն ենթարկվում երկրորդային ծխի ազդեցությանը։

 Ի՞նչ ընտրել․

Ի վերջո, եթե չեք պատրաստվում սիգարետ ծխելը թողնել, ավելի լավ է նախապատվությունը տաք առանց այրման աշխատող սարքերին։ Դա լավ այլընտրանք կլինի թե՛ ձեր, թե՛ շրջապատի չծխողների համար։ Ընտրության առումով պետք է հիշել, որ պաշտոնապես Հայաստանում հասանելի է միայն IQOS-ը, իսկ էլեկտրոնային սիգարետի ոչ մի ապրանքանիշ դեռևս պաշտոնապես հավաստագրված չէ։ Սա կարող է խնդիր առաջացնել սարքի փոխարինման ու անսարքությունների վերացման դեպքում։ Պետք է հիշել նաև, որ նիկոտին պարունակող ու առողջության համար անվնաս արտադրանք դեռևս գոյություն չունի, ու լավագույն ընտրությունը ծխելուց ու նիկոտին պարունակող սարքերից ընդհանրապես հրաժարվելն է։