Ռուսաստանը չի վախենում իր դաշնակցին՝ ի դեմս Հայաստանի, կորցնելուց։ Նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովն այսպես է պատասխանել երկու երկրների հարաբերությունների ներկա վիճակի մասին հարցին։ Իրավիճակը սրվեց, երբ Երևանը հայտարարեց Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար ճգնաժամի վատթարացման և Մոսկվայի կողմից օգնության բացակայության մասին: Այս ֆոնին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հետ է կանչել Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունում մշտական դեսպանին։ Ճիշտ է, ինչպես ասել է Պեսկովը, Կրեմլը դեռ պաշտոնական ազդակներ չի ստացել ՀԱՊԿ-ից Հայաստանի դուրս գալու մասին։ «Կոմերսանտ»-ի սյունակագիր Մաքսիմ Յուսինը Հայաստանի իշխանությունների վերջին քայլերը հաջողված չի համարում։
«Ռուսաստանի հարաբերություններում ծանր ճգնաժամ է առաջացել իր մերձավոր դաշնակիցներից մեկի՝ ՀԱՊԿ անդամ Հայաստանի հետ։ Կողմերը փոխադարձ մեղադրանքներ են հնչեցնում։ Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը իտալական թերթերից մեկին տված հարցազրույցում հայտարարել է, որ Մոսկվայի հետ ռազմավարական դաշինքի կուրսը սխալ էր։ Նրա կինը գնում է Կիև և հանդիպում նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու հետ։
Երեւանը նաեւ մարդասիրական օգնություն է ցուցաբերել Կիեւին ռուս-ուկրաինական հակամարտության սկզբից ի վեր առաջին անգամ։ Եվ վերջապես, Հայաստանը ԱՄՆ-ի հետ համատեղ զորավարժություններ է անցկացնում, և իր ներկայացուցչին հետ է կանչում ՀԱՊԿ-ից՝ փոխարենը ոչ մեկին չուղարկելով։
Այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում, հիշեցնում է հուսահատության ժեստ: Նիկոլ Փաշինյանին չես կարող նախանձել. նա հայտնվել է գրեթե անելանելի վիճակում»,– գրում է հեղինակը։
Յուսինը հիշեցրել է, որ Ադրբեջանը ռազմական տեխնիկա է կուտակում Հայաստանի հետ սահմանին՝ օգտագործելով ռուսական «Z»-ի և «V»-ի նման տակտիկական նշաններ։
«Եվ կարելի է միայն կռահել՝ այն կսահմանափակվի միայն Լեռնային Ղարաբաղով (իսկ հայերը Ստեփանակերտը պահելու շատ քիչ հնարավորություններ ունեն), թե՞ նախագահ Իլհամ Ալիևը կօգտվի ստեղծված իրավիճակից՝ լուծելու բոլոր վիճահարույց հարցերը, այդ թվում՝ դեպի Նախիջևան միջանցքի ճեղքումը, այս անգամ Հայաստանի տարածքով։
Իսկ Բաքվի համար իրավիճակն ավելի բարենպաստ է, քան երբևէ։ Նախ՝ ուժերի հավասարակշռությունը, ինչպես ցույց տվեց 2020 թվականի աշնանը տեղի ունեցած 44-օրյա պատերազմը, ակնհայտորեն նրա օգտին է։ Երկրորդ, Ադրբեջանը շարունակում է ապավինել իր հիմնական դաշնակցի՝ Թուրքիայի գրեթե անսահմանափակ աջակցությանը։
Երրորդ՝ հայերը նման դաշնակիցներ չունեն։ Ռուսաստանը, եթե նույնիսկ ցանկանար օգնության հասնել նրանց, չափազանց խորը խրված է Ուկրաինայում և հազիվ թե իրեն թույլ տա երկրորդ ճակատ բացել։ Իսկ Արևմուտքը հեռու է և ռազմական առումով չի կարող ազդել իրադրության վրա, իսկ տնտեսապես ինքն էլ մեծապես կախված է ադրբեջանական նավթի և գազի մատակարարումից, որը մասամբ փոխարինում է ռուսականին։
Ուստի դժվար է պատկերացնել, որ ԱՄՆ-ն և ԵՄ-ն խիստ պատժամիջոցներ կկիրառեն Բաքվի դեմ նույնիսկ ի պատասխան Ղարաբաղում ռազմական գործողության և խաղաղ բնակիչների մահվան։
Գտնվելով փակուղում' Նիկոլ Փաշինյանը, ըստ ամենայնի, արդեն մտածում է, թե ինչպես բացատրի իր հայրենակիցներին ապագա պարտությունն ու ապագա հնարավոր զիջումները։ Թվում է, թե նրա պաշտպանության գիծն այսպիսին է լինելու. ամեն ինչում մեղավոր է Մոսկվան, նա էր, որ իր դաշնակցին թողեց բախտի քմահաճույթին և՛ երեք տարի առաջ, և՛ հիմա, հենց նա է թույլ տալիս Բաքվին իրականացնել Ղարաբաղի շրջափակումը։ եւ հայերի թիկունքում բանակցում է Իլհամ Ալիեւի հետ։
Փաշինյանին կարելի էր հասկանալ զուտ էմոցիոնալ առումով։ Բայց մեծ քաղաքականության մեջ էմոցիաների համար տեղ չպետք է լինի։
Մի ծայրահեղությունից մյուսը շտապելով՝ Հայաստանի վարչապետը կրկնում է այն նույն սխալները, որոնք թույլ է տվել 2020 թվականի պատերազմից առաջ, և որոնք ճակատագրական դարձան իր ժողովրդի համար։
Չի կարելի միաժամանակ սադրել գլխավոր թշնամուն՝ Ադրբեջանին, և ցուցադրաբար մարտահրավեր նետել միակ տեսականորեն հնարավոր պաշտպանին՝ Կրեմլին։
Աշխարհաքաղաքական այն աննախանձելի դիրքում, որում հայտնվել է Հայաստանը, նման մոտեցումը դժվար թե կարելի է անվանել հեռատես ու պրագմատիկ։ Մոսկվայի հետ գիտակցված կլինչը, որի մեջ մտել է Երևանը, միայն խրախուսում է Բաքվին գնալ ավելի վճռական, ավելի համարձակ քայլերի։
Որովհետև նույնիսկ այսօր, նույնիսկ ուկրաինական հակամարտության ամենաթեժ պահին, միակ մարդը, ով կարող էր Իլհամ Ալիևին համոզել զսպվածություն ցուցաբերել և չափավորել իր ախորժակները, Վլադիմիր Պուտինն է։ Բայց այսօր, հայ-ամերիկյան զորավարժությունների և Փաշինյանի կնոջ՝ Կիև կատարած այցի ֆոնին, դժվար է պատկերացնել, որ ՌԴ նախագահը կցանկանա դա անել»,– գրել է հեղինակը։
