Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գործակալությունում նախորդ տարի  մեկնարկեցին  էլեկտրոնային միասնական համակարգի ներդրման աշխատանքները: Աշխատանքներն արդեն ավարտված են, և հոկտեմբերի 1-ից  ՔԿԱԳ մարմիններում լիարժեք գործարկվեց նոր ներդրված համակարգը:

Թեմայի շուրջ  «Արմենպրես» լրատվական գործակալությունը զրուցել է ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Սուրեն Քրմոյանի հետ:

Պարո’ն Քրմոյան, ՔԿԱԳ մարմիններում  ներդրված էլեկտրոնային միասնական համակարգն, ըստ էության, ենթադրում էբնակչությանը մատուցվող ծառայությունների որակի բարելավում: Ինչպիսի՞ դրական տեղաշարժեր կարող  ենք  ակնկալել համակարգի աշխատանքից:

-Համակարգի ներդրումը նշանակում է, որ մենք ստեղծել ենք միասնական մի գրանցամատյան,  որտեղ ներռված է ՔԿԱԳ գործունեության համար անհրաժեշտ ամբողջ  տեղեկատվությունը: Յուրաքանչյուր փաստաթուղթ, որ անհրաժեշտ է գործառնություն իրականացնելու համար, թվայնացվում է և ներբեռնվում համակարգ: Այդտեղ ներբեռնվում են գրանցամատյաննների բոլոր տեղեկությունները և գրանցման համար հիմք հանիսացող փաստաթղթերը, ինչը հնարավորություն է տալիս կրճատել քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման ժամկետները: ՔԿԱԳ մարմինները, որոնք հիմնականում համայնքային ենթակայության ներքո են, այժմ  հասանելիություն ունեն համակարգին և կարող են սեղմ ժամկետներում իրականացնել իրենց աշխատանքը:

- Իսկ ի՞նչ կարող են ակնկալել քաղաքացիները համակարգի ներդրումից, նրանք  զգալո՞ւ են տարբերությունը:

- Առաջին հերթին քաղաքացին այլևս ձեռագիր դիմում չի գրելու, որտեղ կարող են լինել սխալներ: Քաղաքացին պարտականություն ունի միայն ՔԿԱԳ ներկայացնել համապատասխան փաստաթղթերը, իսկ դիմումը կազմում է համապատասխան բաժնի աշխատակիցը: Քաղաքացին միայն ստորագրում է դիմումը:

Այն անմիջապես մուտքագրվում է  համակարգ, և գործընթացը սկսվում է դիմումի մուտքագրումից անմիջապես հետո: Եթե նախկինում շատ անգամ պահանջվում էր  մարդկանց անձնագրային տվյալների մասին և այլ տեղեկություններ, ապա ներկայումս դրանք անհրաժեշտ չեն, քանի որ այդ բոլոր տվյալները հնարավոր է դարձել ներբեռնել ոստիկանության համակարգից: Այսինքն` պետական երկու մարմինների միջև հարցումները կատարվում են էլեկտրոնային եղանակով:

- Համակարգի ներդրումից հետո որքանո՞վ են կրճատվել քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման ժամկետները:

- Ժամկետների կրճատումն ակնհայտ է: Եթե օրինակ նախկինում անվանափոխության համար ամիսներ էր պահանջվում, ապա ներկայումս դրա համար անհրաժեշտ է 15-20 օր: Այժմ  աշխատանքներ են տարվում, որպեսզի արտերկրում գտնվող Հայաստանի քաղաքացիները ևս հեշտությամբ օգտվեն համակարգից: Արդարադատության նախարարը խիստ զգուշացրել է ՔԿԱԳ բոլոր տարածքային կենտրոնների ղեկավարներին, որպեսզի այսօրվանից սկսած  ցանկացած քաղաքացի, դիմելով ՔԿԱԳ մարմնին, զգա ծառայությունների որակի տարբերությունը: Համակարգի ներդրումով պետք է վերանան բյուրոկրատական քաշքշուկները:

- Համակարգի ներդրումը կարո՞ղ է նպաստել կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցմանը:

- Այո’, այն էապես նպաստելու է կոռուցիայի նվազեցմանը, քանի որ ամբողջ փաստաթղթային շարժն իրականացվելու է էլեկտրոնային եղանակով և ուժեղ հսկողության ներքո: Համակարգչի մոնիտորի առջև նստած մենք տեսնում ենք, արդյո՞ք ձգձգվել է օրինակ երեխայի ծնունդի գրանցումը, թե ոչ: Աշխատավարձերի բարձրացումն իր հերթին խթան է կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման համար: Հուլիսի 1-ից ավելացել են համակարգում աշխատողների աշխատավարձերը: Եթե նախկինում ղեկավար պաշտոնն ստանձնողները ստանում էին 100- 130 հազար դրամ, ապա այժմ նրանք ստանում են շուրջ 250-260 հազար դրամ: Ավագ մասնագ ետները ներկայումս ստանում են շուրջ 130 հազար` նախկին 60-70 հազար դրամի փոխարեն:

Մենք ներկայումս նախագիծ ենք մշակում, որ քաղաքացին հնարավորություն ունենա հունվարից դիմել ցանկացած ՔԿԱԳ մարմին, այլ ոչ թե միայն իր գրանցման վայրի մարմինը, որը ևս մրցակցություն կստեղծի մարմինների միջև և քաղաքացին հնարավորություն կունենա ընտրել ծառայությունները:

-Համակարգը հնարավորություն տալի՞ս է անձին ծանոթանալու իր սեփական հաշվին, թե այն վերահսկվո՞ւմ է միայն պետականկառույցի կողմից:

- Քաղաքացին իհարկե ունի հնարավորություն ծանոթանալու իր տվյալներին, սակայն ոչ էլեկտրոնային եղանակով: Այս համակարգն ունի համապատասխան գաղտնիության ռեժիմներ և միայն այդ ռեժիմների պահպանման դեպքում է  հնարավոր պահպանել անվտանգությունը:

- Այսինքն` կարո՞ղ ենք հավաստել, որ համակարգն ապահով է:

- Այո, միայն պետական կառույցների ցանցին է թույլ տրված միանալ համակարգին և մենք  փորձել ենք այնպես անել, որ գաղտնիության ռեժիմը խստագույնս պահպանվի:

- Համակարգի ներդրումից հետո պետական տուրքերի փոփոխություններ եղե՞լ են:

- Ոչ, պետական տուրքերն անփոփոխ են: Նշեմ, որ ծննդի, մահվան և որդեգրման  դեպքում պետական տուրքեր չեն գանձվում: Իսկ մյուս ծառայությունների դրույքաչափերը նույնն են:

- Ինչպիսի՞ աշխատանքներ են տարվել համակարգն ամբողջապես գործարկելու համար: 

- Մինչ այս պահը մենք ՔԿԱԳ 54 տարածքային բաժիններում տեղադրել ենք շուրջ 170 համակարգիչներ` համապատասխան ծրագրային ապահովմամբ: Բացի այդ շուրջ 140 տպիչ սարքավորում են տեղադրվել բոլոր մարմիններում, իսկ 170  թվայնացնող սարքերի ներդրման գործընթացը շարունակվում է: Իրականացվել են նաև համապատասխան կրթական ծրագրեր և  բոլոր աշխատակիցներն անցել են վերապատրաստում և գործնական հմտություններ:

- Իսկ էլեկտրոնային համակարգի ներդրումը ենթադրո՞ւմ է արդյոք աշխատողների կրճատում:

 - Ո’չ, մենք ունենք աշխատողների օպտիմալ թիվ: Կան մարմիններ, որ բաղկացած են մեկ աշխատակցից, և մենք փորձելու ենք այնպես անել, որ աշխատողների նվազագույն թիվը հասնի երկուսի: Համակարգի գործարկման ժամանակ Երևանում և այլ մեծ քաղաքներում հնարավոր են որոշակի փոփոխություններ, սակայն մենք դրա ականատեսը կլինենք մետ կարի անց:

Հարցազրույցը` Գոհար Ավետիսյանի