Եվրասիական տնտեսական միությանը Հայաստանի անդամակցության հետ կապված՝ շարունակվելու են անդամ երկրների դեղերի ոլորտի կարգավորման ներդաշնակեցման խնդրի շուրջ բանակցություննրը, ինչը նախատեսված է իրականացնել մինչև 2016 թվականի հունվարի 1-ը։ Այս մասին փետրվարի 2-ի ասուլիսին հայտնեց Հայաստանի Դեղ արտադրողների և ներմուծողների միության (ԴԱՆ միություն) գործադիր տնօրեն Սամվել Զաքարյանը։
«Հայաստանում, ի տարբերություն ԵՏՄ անդամ մյուս երկրների՝ Ռուսաստանի, Ղազախստանի և Բելառուսի, ոլորտն ավելի լավ է կարգավորվում, քանի որ ՀՀ-ում ներդվել է ըստ Եվրամիության Պատշաճ արտադրական գործունեության (EU Good Manufacturing Practice-GMP) կարգավորումը, և երկու հայրենական ընկերություններ հավաստագրել են իրենց համապատասխանությունը EU GMP ստանդարտներին։ Մինչդեռ ԵՏՄ մյուս երկրներում դեղերի ոլորտը կարգավորվում է ԳՕՍՏ-երով, որոնք միջազգայնորեն ճանաչված չեն։ Նախատեսվում է, որ ստեղծվելու է ԵՏՄ-ի դեղերի ոլորտի կարգավորման գործակալություն, որը կհավաստագրի ԵՏՄ չորս երկրների դեղագործական ընկերությունների համապատասխանությունը GMP ստանդարտներին»,- «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ նշեց նա։
Զաքարյանի խոսքով՝ ԵՏՄ անդամ չորս երկրների համապատասխան հանձնաժողովները բանակցում են ԵՏՄ տարածքում դեղերի ոլորտի կարգավորման հարցում ընդհանուր հայտարարի գալու շուրջ, և ՀՀ -ում ցանկանում են, որ պահպանվի ըստ EU GMP ստանդարտների կարգավորումը, քանի որ այդպիսով ստեղծվում է արտահանման ծավալները և ուղղություններն ընդլայնելու հնարավորություն. ներկայում արտահանվում է հայրենական դեղարտադրության ծավալի 50 տոկոսից ավելին։ «Այդ հանձնաժողովների բանակցությունների արդյունքում արդեն իսկ հայկական կողմին հաջողվել է պահպանել Հայաստանում գործող' ԵՏՄ մյուս երկրների համեմատ մաքսային ցածր դրույքաչափերը, սակայն դեղագործական որոշ հումքատեսակների մասով արձանագրվել է բացթողում՝ կապված տարբեր երկրների Արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկերում (ԱՏԳ ԱԱ) հումքատեսակների տարբեր անվանումների հետ, և Հայաստանի պարագայում դրանց դյույքաչափերը բարձրացվել են, թեև հույս կա, որ հետագա բանակցությունների արդյունքում դրանց ներմուծման մաքսային դրույքաչափերը կնվազեն։ Խնդիրը կարևորվում է այն առումով, որ հայկական դեղագործական ընկերությունների օգտագործած որևէ դեղահումք ի ԵՏՄ անդամ մյուս երեք երկրներում չի արտադրվում»,- ընդգծեց ԴԱՆ միության տնօրենը։
Նա պարզաբանեց, որ խնդիրներ կան նաև դեղերի գրանցման հետ կապված, քանի որ ԵՏՄ մի երկրում որոշակի դեղագործական արտադրանքը կարող է դիտարկվել որպես դեղ, իսկ մյուսում՝ որպես սննդային հավելում։ Բացի այդ, կարգավորման է ենթակա ԵՏՄ մի երկրում գրանցված դեղը մյուս երկրում ավտոմատ գրանցելու հարցը։
Սամվել Զաքարյանը նաև անդրադարձավ, մասնավորապես, ՌԴ և Ուկրաինայի շուկաներում հայրենական դեղագործական ընկերությունների ներկայության ընդլայնման խնդրին, որի հնարավորությունը ծագել է այն բանից հետո, երբ ՌԴ ընկերությունների համար փակվեց ուկրաինական շուկան, և տեղի ունեցավ հակառակ գործընթացը։ Նրա բնորոշմամբ՝ ուկրաինական շուկայի պարագայում դեղի գրանցումը դժվարանում է, եթե արտադրողը չունի GMP հավաստագիր, սակայն այդ հավաստագիրն ստացած հայկական ընկերություններից մեկն արդեն Ուկրաինայում գրանցել է 40 անվանում դեղ։ Զաքարյանի հավաստմամբ՝ հայրենական դեղ արտադրողները խնդիրներ չեն ունեցել ՌԴ դեղամիջոցներ արտահանելիս։ ԴԱՆ միության ղեկավարը, միաժամանակ, մարտահրավեր համարեց այն հանգամանքը, որ արտերկրի, մասնավորապես, ԵՏՄ մյուս երկրների արտադրողների համար շատ հեշտ է գրավել Հայաստանի դեղերի փոքր շուկան։
ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով՝ 2014 թվականին Հայաստանում դեղագործական արտադրության ծավալը կազմել է 5 մլրդ 988.8 մլն դրամ՝ նախորդ տարվա համեմատ աճելով 10 տոկոսով, իսկ 2014-ի հունվար-սեպտեմբերի արտահանման ծավալն, ըստ ՀՀ մաքսային ծառայության, 5 մլն 264.6 հազար ԱՄՆ դոլար՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի 4 մլն 842.5 հազարի դիմաց։
