«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման զարգացումների մասին զրուցել ենք Գերաշնորհ տեր Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանի հետ։

- Շարժումը մարդկանց մոտ մեծ ոգեւորություն է առաջացրել: Մարդիկ, ովքեր եկեղեցի չէին գնում, հիմա սկսել են գնալ, եկեղեցու դերն է արժեւորվել, հայի ինքնությունը։ Սակայն չնայած առանձին հոգեւորականների ներկայությանը հանրահավաքներին, տպավորություն է, որ ամբողջ պատասխանատվությունը դրվել է Բագրատ սրբազանի վրա։ Ինչո՞վ է դա պայմանավորված։

- Ինչո՞վ պետք է դա պայմանավորված լինի որ, որովհետեւ դա Տավուշում սկիզբ առած շարժում է, Տավուշի թեմի առաջնորդը կանգնել է դրա գլուխ' բնական ճանապարհով, եկել են, հասել այս հանգրվանին։ Սա համաեկեղեցական շարժում չի եղել, ինքը չի ծնվել որպես եկեղեցու կողմից ծնված շարժում։ Այն եղել է տավուշյան շարժում, տավուշյան շարժումում ինքնաբերաբար, բնականաբար, Բագրատ սրբազանը դարձել է լիդեր, լիդերությունը բերել-հասցրել է այս հանգրվանին։

- Հարցն այն է, որ այս շարժումը մարդիկ ընկալում են որպես եկեղեցու առաջնորդությամբ, համաեկեղեցական շարժում։

- Եթե իրենք ընկալում են եկեղեցու շարժում, ուրեմն իրենք պիտի իմանան, որ եթե եկեղեցու շարժումն է, եկեղեցին ինքը կորոշի իր մասնակցության կերպը, ձեւը, չափը։ Այդպե՞ս չէ։

- Այո, բայց մարդիկ նաեւ ակնկալիքներ ունեն եկեղեցուց, որ, օրինակ, գործողությունները միասնական բնույթ կրեն, ասենք' մարզերում էլ թեմերի առաջնորդները տեղային ակցիաներ կազմակերպեն, առաջնորդեն շարժումը: Չե՞ք կարծում, որ երկրում իրավիճակն այդ դեպքում ավելի արագ կփոխվի։

- Միասնական բնույթ է կրում, ի՞նչ է եղել։ Պետք լինի՝ կանեն, պետք չի լինի՝ չեն անի, ամեն ինչ պիտի բնական ճանապարհով լինի, մենք արհեստական բաներ չենք անում, ամեն ինչ՝ բնական։ Կա բնական պահանջ՝ մենք բնական պահանջ, ժողովրդական պահանջի կողքին ենք, չկա ժողովրդական պահանջ՝ մենք արհեստականորեն այդ պահանջը չենք ձեւավորում։

- Իսկ ո՞ր ազդակներն են ստիպում մտածել, որ այդ պահանջն այժմ չկա։

- Այդ պահանջը կա, ինչո՞ւ պետք է հետ կանգնենք։ Բնական է, որ ամենաակտիվը պետք է լինի Երեւանը․ մարզից՝ Տավուշից այդ հարցը եկավ, Երեւանում մեծացավ, ուռճացավ, դարձավ այսպիսի շարժում, հիմա պետք է այս շարժումը բնական իր հանգուցալուծումն ունենա՝ կա՛մ այս կողմ, կա՛մ այն կողմ։

- Սփյուռքի տարբեր օջախներում շարժմանն աջակցող ակցիաներ են կազմակերպվել ու հիմնականում՝ թեմերի կողմից․ արդյո՞ք Մայր Աթոռի ազդեցությամբ են դրանք եղել, թե՞ ինքնաբուխ։

- Ինքնաբուխ են եղել՝ ամեն տեղ էլ ինքնաբուխ է։

- Իսկ ինչպե՞ս է ստացվել, որ Ռուսաստանի երկու միլիոնից ավելի հայկական համայնքը, Հայ առաքելական եկեղեցու Ռուսաստանի թեմը որեւէ ակցիա չարեցին, որեւէ կերպ աջակցություն չհայտնեցին։

- Իրենց պետք է հարցնեք, ես ի՞նչ իմանամ։

- Մենք տեղեկություն ենք ստացել, որ Մայր Աթոռում քննարկում են շարժման առաջնորդությունը քաղաքական ուժերին հանձնելու հարցը։

- Չկա այդպիսի բան։ Չկա այդպիսի քննարկում, բայց, անշուշտ, այս շարժումը չպիտի մնա Բագրատ սրբազանի ուսերին, Բագրատ սրբազանը պիտի փոխանցի ինչ-որ մեկին։

- Իսկ ո՞ւմ։

- Դա արդեն ինքը թող որոշի, բայց ես իբրեւ անձ ասում եմ, որ չպետք է լինի նախկին իշխանություններից եւ չպետք է լինի այս իշխանությունից։

- Թեկնածուների անուններ կարո՞ղ եք նշել։

- Ե՞ս, ես ո՞վ եմ՝ թեկնածուների անուններ ասեմ, ես հո Բագրատ սրբազանը չե՞մ, Դուք ինձ շփոթում եք Բագրատ սրբազանի հե՞տ։

- Իսկ հնարավո՞ր է, որ վարչապետի թեկնածու լինի սրբազաններից մեկը, ով ունի միայն ՀՀ քաղաքացիություն։ Այդ տարբերակը քննարկվե՞լ է։

- Մեր կողմից նման տարբերակ չի քննարկվել։ Կարող է ուրիշ տեղերում քննարկում են, բայց մեզ մոտ նման տարբերակներ չեն քննարկում։

- Ուրիշ տեղերում' որտե՞ղ։

- Կարող է քաղաքական շրջանակներում նման հարց քննարկվում է, գուցեեւ, բայց մենք նման հարց չենք քննարկել՝ նման հարց մեր օրակարգում չկա։

- Եթե Ձեզ առաջարկեն լինել վարչապետի թեկնածու, կհամաձայնե՞ք։

- Ես որեւիցե պատասխանատվությունից չեմ խուսափել, բայց եթե դա կօրհնի Ամենայն հայոց կաթողիկոսը։ Առանց Ամենայն հայոց կաթողիկոսի օրհնության որեւիցե բան մենք չենք անի՝ ինքնուրույն, ինքնամատույց։

- Եթե Վեհափառն օրհնի, Դուք կվերցնե՞ք այդ պատասխանատվությունը։

- Եթե Ամենայն հայոց հայրապետն օրհնի, ես ցանկացած պատասխանատվության տակ կմտնեմ, թեեւ դա խաչելություն է, բայց մեկը պետք է խաչվի՞, ի վերջո, թե՞ չէ։

- Շարժման սկզբում ասում էիք՝ ուզում եք, որ Բագրատ սրբազանի լավատեսությունը հաղթի, իսկ Դուք հոռետես եք։ Հիմա ի՞նչ եք մտածում։

- Հիմա նույնն եմ մտածում եւ ցանկանում եմ, որ հաղթի իր լավատեսությունը։

- Դեռ կասկածներ ունե՞ք։

- Այո, հատկապես այդ օրակարգով' իմպիչմենթի օրակարգի նկատմամբ մի քիչ կասկածներ ունեմ։