«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Անընդհատ արտագնա աշխատանքի էի մեկնում, իր մանկությունն էլ, կարծես, պատառիկներով տեսած լինեմ: Ինձ շատ էր սիրում»,-որդու մասին զրույցի ժամանակ ժպտում է հայրիկը:
Վստահաբար, հիշողություններով տեղափոխվում է նրա մանկություն և կյանքի երանելի օրեր: «Զանգահարում էր ինձ, ինչ-որ բան խնդրում և երբեք մերժում չէր ստանում՝ հեծանիվ, համակարգիչ, ամենալավը պետք է ունենար»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է պարոն Ստեփանը՝ Սամվելի հայրիկը:
Նշում է՝ որդին բնավորությամբ շատ կշռադատող էր: «Միշտ երկար մտածում էր մի հարցի շուրջ, տարբերակները ծանր ու թեթև անում ու հետո նոր որոշում՝ անել այս բանը, թե ոչ: Արդյունքում էլ միշտ ճիշտ էր դուրս գալիս»: Սամվելը ծնունդով Շիրակի մարզի Լանջիկ գյուղից է: Երեխաներից կրտսերն էր՝ քույր և եղբայր ունի: Սովորել է գյուղի միջնակարգ դպրոցում: «Սովորելու հետ սեր չուներ: Ավելի շատ սիրում էր տեխնիկա՝ մեքենա, տրակտոր: Երկու տրակտոր ունեինք, մեքենա, որոնք Սամվելը 6-7-րդ դասարաններից արդեն սկսել էր օգտագործել»: Իններորդ դասարանն ավարտելուց հետո Սամվելն ընդունվել է Մարալիկի արհեստագործական պետական ուսումնարան, ռադիոտեխնիկա մասնագիտացումն ուսումնասիրել: Հայրիկը հիշում է՝ նախքան բանակ զորակոչվելը որդուն առաջարկեց միասին գնալ Ռուսաստան, մի քանի ամիս աշխատել, հետո կվերադառնային, Սամվելը բանակ կգնար: Սամվելի անձնագրի ժամկետի հետ ինչ-որ խնդիր է առաջանում, նա հայրիկի հետ չի կարողանում մեկնել:
«Մեծ տղաս չէր ծառայել, Սամվելն էլ բավականին ծանրաքաշ էր՝ մոտ 110-120 կիլոգրամ քաշ ուներ, բացի դա էլ, երբ բժշկական հանձնաժողովում ստուգումներ էր անցել, հետազոտությունների ժամանակ կասկածելի բան էին նկատել: Այդ պատճառով իր բանակ գնալը վեց ամսով հետաձգվեց: Մի օր էլ զանգեց՝ պա՛պ, գնում եմ ծանուցագիրս վերցնեմ, գնամ բանակ: Իրեն ասում էի, որ նման բան չանի: Ռուսաստանում էի աշխատում, մեզ լուրեր էին հասնում, որ Ադրբեջանը սահմանին զորք է կուտակում, խանութի տերը, որտեղից գնումներ էինք կատարում, ադրբեջանցի էր, պատմում էր, որ եղբայրը հազիվ փախել, եկել է իր մոտ: Իմ մեջ անհանգստություն կար, Սամվելին խնդրում էի, որ ոչ մի բան չնախաձեռնի, մինչև գամ, հասնեմ: Բայց, դե, կորոնայի շրջանն էր, ճանապարհները փակել էին, ոչինչ անել չէինք կարող: Սիրով գնաց ծառայության, անգամ ասաց՝ ծառայեմ, որ չասեն, թե Ստյոպի երկու տղերքն էլ չեն ծառայել»:
2020 թ.-ի օգոստոսի 1-ին Սամվելը զորակոչվում է պարտադիր զինվորական ծառայության: Մեկ շաբաթ մնում է Ասկերանում, այնտեղից տեղափոխվում է Ստեփանակերտի Ցոր զորամասի հրետանային դիվիզիոն: Երկու ամսվա ծառայող էլ չէր Սամվելը, երբ սկսվեց 44-օրյա պատերազմը: «Ինքն էր ինձ զանգում, Ռուսաստանում էի, չգիտեի, թե իրեն երբ հարմար կլինի: Հոկտեմբերի 4-ին զանգեց, խոսում էինք, զգում էի, որ ձայնը մի տեսակ է: Ասաց՝ մեր հաց բերող ավտոյին են խփել, տղերքը զոհվել են: Կրակոցներ էին լսվում: Հոկտեմբերի 6-ին էլ ենք զրուցել, հետո հոկտեմբերի 7-ին՝ իր ծննդյան օրը: Կրակոցների ձայներ էի լսում, ասացի՝ Սա՛մ, ո՞ւր ես: «Բունկերում եմ, դու հաշվի, թե քանի կրակոց է»: Հետո էլ ասաց, որ իր պատվին են կրակում տղաները, այդ կերպ շնորհավորում իր ծննդյան օրը»: Հոկտեմբերի 9-ին Սամվելը վերջին անգամ հայրիկի հետ է զրուցել, հոկտեմբերի 10-ին թշնամին ֆիքսել է տղաների հեռախոսները, որոնք լիցքավորման էին դրված, ու հարվածել է:
«ՄՈԲ-ի տղաների հեռախոսներով էին տուն զանգահարում: Վերջին անգամ տուն զանգել է հոկտեմբերի 10-ին, ասել է, որ ամեն ինչ լավ է: Այդ օրվանից հետո արդեն զանգ չի եղել: Միայն մեկ տղա հոկտեմբերի 12-ին զանգել է հայրիկին, ասել, որ իրենց վիճակը լավ չէ, կապն անջատվել է, ու դրանից հետո սկսեցինք տեղեկություններ ստանալ, թե ինչ է եղել զորքի հետ»: Հայրիկն ասում է՝ Ցորի հրետանավորների պատմությունը բոլորին է հայտնի, հիմա էլ գործը դատարանում է: Զրուցում ենք հայտնի պատմության մասին, թե ինչպես են տղաները չկրակելու հրաման ստացել, հիմա հարց է, թե ինչո՞ւ, հայտնի է այն, որ մեն-մենակ են մնացել թշնամու զորքի դիմաց, հրետանային զենքը փոխարինել են ինքնաձիգներով: Այդպես էլ օգնություն չստանալով՝ տղաներն անմահացել են: Շատ երկար տևեց նրանց «տունդարձի» ճանապարհը: Սամվելը զոհվել է 2020 թ. հոկտեմբերի 12-ին Հադրութի Ջուվառլու տարածքում:
Սամվելն ընկերների հետ տուն է «վերադարձել» մեկ տարի անց: 2021 թ.-ի դեկտեմբերի 2-ին Ցորի ինը տղաների հոգեհանգստյան արարողությունն էր եկեղեցում, իսկ դեկտեմբերի 4-ին Սամվելն արդեն հայրենի Լանջիկում էր: Ստեփանն ասում է՝ որդին գյուղը շատ էր սիրում: «Մեծ ավտոտնակ էի սարքել, որ ցորեն ու գարի պահենք այդտեղ: Ասում էր՝ գամ, տանիքը կապենք, սա անենք, այն անենք, ներսում փոս փորենք, մեքենայի համար տեղ լինի, որ հարմար լինի մեքենայի վրա աշխատել: Այդ փոսը ես փորեցի միայն նրա համար, որ ինքն այդ գործը սկսել էր, ասացի՝ ավարտեմ: Մի կես մետր փորել էր, գնացել բանակ: Ես վերջացրեցի: Ասացի՝ թող իր ուզածով լինի»: Դժվար է հարցնել ապրելու ուժի մասին, դժվար է, որովհետև մեկ տարուց ավելի փնտրել որդուդ, փնտրել, սպասել, հուսալ, բայց, ավաղ...
Պարոն Ստեփանն ասում է՝ տեսանյութերում տեսել էր որդուն, կարծես քնած լիներ: «Այո, մտածում էի, որ գուցե հարվածել են, ընկել է, ուշաթափվել է: Ու սկսեցինք փնտրել իրեն: Մեկ տարի երկու ամսում թատերական դպրոց «ավարտեցի»: Գնում էի Երևան,Ղարաբաղ, գալիս էի տուն, ասում՝ հույս կա, այս կամ այն տեղանք են մտել, տղաներին չեն գտել, անգամ դեմքիս ժպիտ էի նկարում: Կարծես դերի մեջ լինեի: Հետո երեխեքին գտանք, երբ կնոջս ասացին, թե ինչ է եղել, կարծես իմ ուսերին մի մարդ նստած լիներ, որն իջավ: Թեթևացա»: Իսկ հիմա՝ ապրել հանուն Սամվելի, որ բոլորն իրեն ճանաչեն, որ բոլոր հնարավոր տեղերում հնչի Սամվելի անունը: «Երբ մի տեղ եմ գնում, միշտ Սամվելի մասին խոսում են, հիշում իրեն, ասում՝ մեր համար այսինչ բանն է արել: Հիմա բոլորի մեջ իմ երեխուն եմ փնտրում, զինվոր եմ տեսնում, սկսում եմ ուշադիր նայել, ուզում եմ Սամվելին տեսնել նրա մեջ, բայց Սամվելի նմանը չկա»:
Հ. Գ. - Սամվել Պողոսյանը Արցախի Հանրապետության նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է Մարտական Խաչ 2-րդ աստիճանի շքանշանով: Հուղարկավորված է Լանջիկի գերեզմանատանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
