Միջազգային լրատվամիջոցներում լուրեր են տարածվել այն մասին, որ Հայաստանի Արագածոտնի մարզի Գեղարոտ ամրոցի մոտ հնագետները հայտնաբերել են մոտ 3,3 հազար տարվա վաղեմության երեք սրբավայր: Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը' վկայակոչելով «Ասպարեզ» պարբերականը, ժամանակին նման կառույցներն օգտագործվել են ապագան գուշակելու նպատակով:
Սրաբավայրերից յուրաքանչյուրը կազմված է կավաշեն հիմքով մեկուսի սենյակից, ուր հայտնաբերվել են խեցեղեն անոթներ, կոտոշներով կուռքերի կավաշեն արձանիկներ, դրոշմակնիքներ, ծխարաններ ու կենդանիների բազմաթիվ ոսկորներ: Սրբավայրը հայտնաբերած հնագետներից Ադամ Սմիթի և Ջեֆրի Լեոնի կարծիքով' ծիսական արարողությունների ժամանակ «գիտակցության փոխակերպման» հասնելու նպատակով ծեսն իրականացնողները որոշ իրեր են այրել և գինի օգտագործել:
Հայ-ամերիկյան համատեղ «Արագած» նախագծի շրջանակներում 1998թ.-ից հնագիտական պեղումներ են իրականացվում, մասնավորապես, Գեղարոտ և Ծաղկահովիտ գյուղերում: Արշավախմբի ղեկավար, Հնագիտության ինստիտուտի աշխատակից Ռուբեն Բադալյանը «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում նշեց, որ տարբեր վարկածներ կան այն մասին, թե ինչ նշանակությամբ են կիրառվել սենյակները: «Այս մասին մասնագիտական գրականություն հարատակվել է դեռևս մի քանի տարի առաջ»,- ասաց նա' հավելելով, որ այս տարի նույնպես շարունակելու են պեղումները, որոնք սովորաբար սկսվում են հունիսի վերջին կամ հուլիսի սկզբին:
Վարկածներից մեկի համաձայն' Գեղարոտը նշված ժամանակաշրջանում տեղի վերնախավի համար մարգարեության կենտրոն է եղել:
«Արևելյան ամրոցի» սրբավայրում հայտնաբերվել են ալյուր ստանալու համար նախատեսված հարմարանքներ: Այստեղ, ինչպես կարծում են հնագետները, գուշակություններ են արել ալյուրի վրա: Այդ վայրում հաց թխելու համար նախատեսված մեծ վառարան չի եղել:
Սրբավայրերն օգտագործվել են մոտ 100 տարի' մինչև ամրոցի ավերումը: Ավերածությունից հետո այդ տեղը մոռացության է մատնվել:
