ՀՀ ԱԺ-ն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց ՍԴ դատավորների վաղ կենսաթոշակային համակարգի ներդրման օրենքի նախագիծը, որով նախատեսվում է, որ, եթե ՍԴ դատավորները, այդ թվում նախագահ Հրայր Թովմասյանը, մինչև 2020 թ․ հունվարի 31-ը հրաժարական տան, ապա մինչև իրենց պաշտոնավարման ժամկետի լրանալը, կստանան իրենց աշխատավարձի չափով կենսաթոշակ: Օրենքի նախագիծը ԱԺ-ում խմբակցությունների միջև լարված քննարկման ու մեղադրանքների պատճառ դարձավ: Ընդդիմադիր խմբակցությունները դեմ քվեարկեցին օրենքի նախագծին: Օրենքի նախագծի վերաբերյալ իր դեմ դիրքորոշումը հայտնեց նաև անկախ պատգամավոր Արման Բաբաջանյանը, ում հետ էլ զրուցել է ԼՈՒՐԵՐ.com-ի թղթակիցը:
– Այսօր առաջին ընթերցմամբ ընդունվեց ՍԴ դատավորների վաղ կենսաթոշակային համակարգի ներդրման օրենքի նախագիծը: Մինչ այս, իշխանությունը տարբեր միջոցներով փորձեց Հրայր Թովմասյանին հեռացնել պաշտոնից և, ինչպես իրենք են ասում, այդպիսով՝ վերացնել ՍԴ-ում ստեղծված ճգնաժամը: Կա արդյոք ՍԴ-ում ճգնաժամ‚ և միթե սա վերջին տարբերակն էր այդ ճգնաժամը վերացնելու համար:
- Սահմանադրական դատարանում, այո, կա ճգնաժամ և այն ունի խորքային, համակարգային բնույթ: Ընդ որում, Հրայր Թովմասյանն այդ ճգնաժամում այսբերգի, ընդամենը, երևացող մասն է: Իրականում, ճգնաժամը շատ ավելի խորքային բնույթ ունի և պայմանավորված է Սահմանադրական դատարանի գործող կազմի, նախկին մեկուկես տասնամյակների ընթացքում նրանց կողմից կայացված հակասահմանադրական, հակաօրինական վճիռների և նոր Հայաստանի, նոր իրողությունների անհամատեղելիության հետ: ՍԴ-ի գործող կազմի մեծ մասը հանցակցություն է ունեցել բոլոր այն վճիռների կայացմանը, որոնք անցած շուրջ երկու տասնամյակների ընթացքում ոտնահարել, բռնաբարել են Հայաստանում ժողովրդավարությունը, առաջին հերթին քաղաքացիների ընտրական իրավունքը: Գործող Սահամանդրական դատարանն, այդ առումով, ոչ միայն օրենքից դուրս է, այլ չունի նաև հանրության վստահությունը: Եվ ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ ունենք օրենսդիր և գործադիր լեգիտիմ իշխանություններ, սակայն չունենք նույնպիսի լեգիտիմություն ունեցող դատական համակարգ՝ Սահմանադրական դատարանի գլխավորությամբ: Ինչ վերաբերում է հարցին, միթե սա վերջին տարբերակն էր, ապա չեմ կարող ասել: Իշխանության քայլերից դատելով՝ նրանք համարում են, որ այո, սա վերջին տարբերակն էր, և, եթե ճիշտ են շրջանառվող տեղեկությունները, նաև այս տարբերակը սպառելուց հետո կա սահմանադրական փոփոխությունների միջոցով սահմանադրական ճգնաժամը հաղթահարելու մտադրություն, բացառված չէ անգամ Սահմանադրական դատարանը, որպես մարմին լուծարելու և նոր կառույց ստեղծելու միջոցով:
−Դուք դեմ արտահայտվեցիք այս նախագծին, իսկ ի՞նչ տարբերակ եք առաջարկում խնդրի լուծման համար:
– Այո, ես դեմ արտահայտվեցի այս օրենքին՝ դրա փիլիսոփայության գաղափարաբանության պատճառով, որովհետև, ինչպես նշեցի, գործող սահմանադրական դատարանը անցած մեկուկես տարիներին իրականացրել է բազմաթիվ հակասահմանադրական, հակաօրինական գործողություններ: Դրանցով ՍԴ-ն ժողովրդավարության երաշխավորից վերածվել է ժողովրդավարության բանտապահի: Եւ մենք այդ հանցագործությունների հետ առնչություն ունեցողներին ոչ թե պատասխանատվության ենք ենթարկում, այլ այս օրենքով առաջարկում ենք հայաստանյան չափանիշներով գերբարձր վարձատրություն՝ հրաժարականի դիմաց: Սա չափազանց հատվածական, նեղ մոտեցում է և չի կարող հաղթահարել սահմանադրական ճգնաժամը: Իսկ դրա հաղթահարման համար ես առաջարկել եմ, որ Ազգային ժողովը, որպես երկրում իշխանության առաջնային մանդատ ունեցող մարմին, իրավաքաղաքական գնահատական տա Սահմանադրական դատարանի անցած երկու տասնամյակների գործունեությանը, եթե հարկ լինի, նաև դրանից բխող քրեաիրավական հետևանքներով: Միայն այդ ճանապարհով մենք կարող ենք սահմանադրական ճգնաժամը լուծել ոչ թե մակերեսում, այլ համակարգային, ինստիտուցինալ առումով: Այո, այս նախագծին ես սկզբունքորեն դեմ եմ, սակայն կողմ քվերակեցի՝ «Իմ քայլ»-ի իմ գործընկերներին հնարավորություն տալով փորձել այս տարբերակը ևս:
– Օրենքի ընդունումն, ըստ Ձեզ, կունենա՞ սպասված արդյունքը, Թովմասյանն ու մյուսները կգնա՞ն թոշակի:
–Վստահ եմ, որ ոչ, ո՛չ Հրայր Թովմասյանը, ո՛չ Սահմանադրական դատարանի անդամները չեն օգտվի այս օրենքով առաջարկվող արտոնությունից և հրաժարական չեն տա: Նրանք, գրեթե բացահայտ տեքստով հայտարարել են, որ սա իրենց համար պատերազմ է, որ իրենք ՍԴ-ն համարում են որպես բաստիոն, որը պետք է պաշտպանեն: Իսկ այդ դեպքում ֆինանսական կամ սոցիալական գործոնները չեն կարող դեր ունենալ:
– ՍԴ-ի դեմ սկսված գործընթացն ընդդիմադիրները քաղաքական են համարում, Դուք ի՞նչ կարծիք ունեք:
– Բնականաբար, այս գործընթացն իր մեջ պարունակում է քաղաքական տարրեր, այլ կերպ չէր կարող լինել: Բայց դա բխում է առաջին հերթին ՍԴ-ի գործող կազմի, նրա նախագահի քաղաքական դիրքավորումից: Նրանք, ըստ էության , բացահայտորեն զբաղվում են քաղաքականությամբ և բնական է, որ այդ պայմաններում ՍԴ-ի հետ կապված որևէ գործընթաց՝ որքան էլ իրավական լինի ֆորմալիստական առումով, ունենալու է նաև քաղաքական երանգներ, ինչը բնական է և օբյեկտիվ:
– ՍԴ-ում ընդդիմության կողմից թիրախավորվում է Վահե Գրիգորյանը: Նրա գործելաոճն ինչպե՞ս եք ընդունում:
– Վահե Գրիգորյանը հրապարակավ հանգամանորեն հիմնավորել է ՍԴ-ի աշխատանքներին չմասնակցելու իր դրդապատճառները, որոնք ինձ համար հասկանալի են և ընդունելի: Նա այդպիսով իր վերաբերմունքն է արտահայտում ՍԴ-ի, դրա ոչ լեգիտմիության նկատմամբ, ինչը, առաջին հերթին, քաղաքացիական, ապա նաև մասնագիտական դիրքորոշում է: Այդ առումով, մեր ընդդիմադիր գործընկերների տեսակետը չեմ կիսում, նրանք Գրիգորյանին թիրախավորում են՝ առանց խորանալու նրա՝ այդ քայլին գնալու դրդապատճառների մեջ:
Աիդա Կիրակոսյան
