Մնաց երկու օր, երբ տեղի կունենա Հայաստանում հաստատված քրեաօլիգարխիկ համակարգի վերջին «ընտրությունը»: Համակարգն իր համար այս միջոցառմանը մոտեցել է գրեթե կազմալուծված վիճակում: Դա հետեւանք էր անցած 5 տարիներին Հայաստանում եւ նրա շուրջ տեղի ունեցած խորքային լուրջ գործընթացների:
Համակարգը եւ նրա ցուցանակը՝ նախկին ու ներկա կոալիցիոն քաղաքական կուսակցությունները, այս քվեարկությանը մոտեցել են տարբեր «կարգավիճակներում»: Համակարգի «պսակը»՝ Հանրապետական կուսակցությունը, առաջ է քաշել իր թեկնածուին, իսկ մյուս «հիմնականները»՝ ԲՀԿ-ն, ՀՅԴ-ն եւ Հայ ազգային կոնգրեսը, հրաժարվել են թեկնածու առաջադրել: Այս կուսակցությունները չմասնակցելու տարբեր պատճառաբանություններ են բերում, որոնք ավելի են ընդգծում դրանց իրական բնույթն ու մոտիվացիան:
Կոնգրեսի առաջնորդը՝ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, բերել է տարիքային պատճառաբանություն: ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի անունից ասվեց, որ նրա մասնակցության դեպքում արյուն կթափվեր: Իսկ ՀՅԴ-ն էլ ասաց, թե նման ընտրությունների միջոցով հնարավոր չէ հասնել փոփոխությունների:
Այս կուսակցությունները նշում են, որ ընտրությունները մրցակցային չեն եւ ֆարս են: Լավ է իհարկե, որ նրանք վերջապես եկել են այդ մտքին, ինչը ենթադրում է, որ պետք է սկսեն խորհել, թե ինչ է պետք անել, որպեսզի Հայաստանում սկսեն գործել սահմանադրական ընտրական մեխանիզմները: Սակայն, դրա հավանականությունը չափազանց փոքր է, նկատի ունենալով այդ կուսակցությունների բնույթը:
Մասնավորապես, ՀԱԿ-ը, ՀՀԿ-ն, ԲՀԿ-ն եւ ՀՅԴ-ն նախորդ տասնամյակի ընթացքում լիուլի մասնակցել են Հայաստանում սահմանադրական ընտրական մեխանիզմների ոչնչացմանը: Կոնգրեսի վերնախավը դրել է դրա ամուր հիմքերը 1995 թվականին, երբ հիմնովին կեղծվեց խորհրդարանի ընտրությունը, եւ կրակեցին ժողովրդի վրա: Նրանք մասնակցել են կեղծված ընտրություններին, դրանց արդյունքում կազմել հակասահմանադրական կոալիցիա, ստացել հակաօրինական քվոտաներ քաղաքականության, պետական կառավարման եւ տնտեսության մեջ: Այսինքն, նրանք մասնակից են Հայաստանի պետության եւ ժողովրդի դեմ հանցագործությանը:
Ներկա ընտրությանը չմասնակցելով, այս կուսակցությունները կարծես թե այդ հանգամանքը խնամքով լռության են մատնում: Դա էլ եզրակացության տեղիք է տալիս, որ ներկա ընտրությանը չմասնակցելը պայմանավորված է այլ հանգամանքներով, քան բերվող հրապարակային պատճառաբանությունները: Մասնավորապես, դատելով նրանց նախորդ գործունեության տրամաբանությունից, պետք է ենթադրել, որ նրանց խորհրդարանի 2012 թ. ընտրությանը չեն խոստացվել նոր քաղաքական-տնտեսական քվոտաներ, չեն խոստանում նաեւ ներկայում: Եւ սա է պատճառը, որ ընտրությունները նրանց համար «հանկարծ» դարձել են անիմաստ: Այս համատեքստում, ինչ ասես միայն արժե ՀՅԴ կոչն ընտրողներին՝ գնալ ընտրատեղամաս եւ փչացնել քվեաթերթիկը:
Այդ քվեաթերթիկը վաղուց է փչացված, քրեաօլիգարխիկ համակարգի եւ դրա ցուցանակ կուսակցությունների կողմից: Այն արժեզրկվել է անհնարինության աստիճան, եւ անվերադարձ քաղաքական այն ուժերի համար, որոնք մասնակցել են դրա արժեզրկմանն ու առուծախին, մարդկանցից այն էժան գնելով եւ թանկ վաճառելով իշխանությունն ուզուրպացրած խմբավորումներին:
Ընդհանրապես, Հայաստանում վերջին տարիներին տեղի են ունենում խիստ հատկանշական իրադարձություններ, որոնք բացի կեղծիքի թանձր շղարշը պատռելուց, մարդկանց նաեւ ճանապարհ են հուշում: Առաջին հերթին, դա կուսակցական համակարգի փլուզումն էր, որը խնամքով «ծածկում էր» համակարգի հանցագործությունները եւ «լեգիտիմացնում» իշխանության ուզուրպացիան տարբեր խմբավորումների կողմից, հասարակությանը մոլորեցնելով աննախադեպ դեմագոգիայով, մանավանդ Հայ ազգային կոնգրեսի ու ԲՀԿ-ի դեպքում:
Սակայն, ինչպես ասում են, գործողությունը հավասար է հակագործողությանը, եւ այդ կուսակցություններն ի վերջո օրինաչափորեն հայտնվեցին կրախի առաջ: Դա գալիս է թե այդ կուսակցությունների բնույթից, թե նաեւ նրանից, որ կարծես թե հասարակությունը սկսել է գիտակցել իր իրավունքներն ու պարտականությունները: Հայաստանում առաջացել են քաղաքացիական ադեկվատ խմբեր եւ նախաձեռնություններ, որոնք ընդունակ են փոխել իրավիճակը եւ հասնել իշխանության ձեւավորման սահմանադրական մեխանիզմների հաստատմանը:
Այս ֆոնին, կուսակցությունների պատճառաբանությունները եւ «փետրվարի 18-ից հետո կյանքը շարունակվելու է» տիպի արդարացումները հիշեցնում են ավելի շատ սպառնալիք հանրությանը: Կյանքն, այո, շարունակվելու է, միայն թե առանց կեղծ համակարգի ու կեղծ կուսակցությունների: