ԵՊԲՀ ռեկտոր Արմեն Մուրադյանը ֆեյսբուքյան իր էջում ներկայացրել է պատերազմի «սպիտակ զինվոր» Դիանա Սայիյանի պատմությունը:
«Վտանգելով սեփականը՝ փրկել ուրիշի կյանքը»․ պատերազմի «սպիտակ զինվորներից» Դիանա Սայիյանի պատմությունը
Պատերազմի «սպիտակ ջոկատում» էր նաև ԵՊԲՀ ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի 6-րդ կուրսի ուսանող Դիանա Սայիյանը։ Ապագա բժիշկը ծնունդով Արցախից է։ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմի առաջին իսկ օրը Դիանան որոշել էր մեկնել առաջնագիծ՝ գիտակցելով, որ իր կարիքն այնտեղ անպայման զգացվելու է։ Պատերազմի առաջին օրերին ապագա բժիշկը կամավոր մեկնեց Մասիս: Այդ ժամանակ Մասիսի բուժկենտրոնը սպասարկում և բուժօգնություն էր ցուցաբերում միայն վիրավոր զինծառայողներին։
«Հոկտեմբերի 1-ից այնտեղ էի, Երևան գալիս էի միայն հիմնական աշխատանքի համար, աշխատում եմ «Մուրացան» հիվանդանոցային համալիրի Նորածնային և մանկական վերակենդանացման բաժանմունքում որպես սանիտար: Մինչև հոկտեմբերի 10-ը, Մասիսում էի»։ Դիանա Սայիյանն այնուհետև կտրուկ որոշում է կայացրել, վերադարձել Երևան, պնդել, որ իրեն գործուղեն Արցախ՝ առաջնագիծ։ «Ասացի, որ Ստեփանակերտ չեմ ուզում գնալ, զինվորների հետ շփումներից հասկանում էի, որ մեր կարիքը հենց զգացվում է առաջնագծում, խնդրեցի՝ ինձ տեղափոխեն որքան հնարավոր է մոտ սահմանին»,-պատմում է ապագա բժիշկը։ Նրանց սպիտակ ջոկատը նախ գնացել է Հադրութ, մեկուկես օր անց՝ Մարտունու հոսպիտալ, որն անվտանգությունից ելնելով՝ տեղափոխել էին Գիշի գյուղի դպրոց: «Անձնակազմն այնտեղ էր։ Քանի որ կցված էի ռեանիմացիոն բրիգադին, նաև հիվանդներին հասցնում էի քաղաք։ Հիմնական աշխատանքը ծանր հիվանդների հետ էր։ Մեր «Ուազ» մակնիշի մեքենաներով շտապօգնության ծառայություն էինք մատուցում։ Այդ ավտոմեքենաները վերածել էինք ռեանիմոբիլների»,-պատերազմի ծանր օրերն է վերհիշում Դիանա Սայիյանը։
Երիտասարդ աղջիկը պատմում է, որ հակառակորդը հաճախ է թիրախավորել իրենց ։ «Առաջին օրն անտառում ենք անցկացրել, անվտանգությունից ելնելով՝ անձնակազմն իրարից հեռացել էր, որ թշնամին չթիրախավորի ամբողջ ջոկատին: Ասում էին՝ պատրաստ եղեք, որովհետև հնարավոր է՝ որոշ ժամանակ անց այստեղից անմիջապես դուրս գալու կարիք լինի։ Անկախ մեզ սպառնացող հնարավոր վտանգից, չէինք ցանկանում թողնել, հեռանալ, քանի որ դարձել էինք առաջնագծին ամենամոտ բուժմիավորումը, բուժօգնություն ցուցաբերող կետը»,-պատմում է ապագա բժիշկը:
Երբ, այնուամենայնիվ, նրանց ջոկատը հարկադրված էր հեռանալ այնտեղից, այդ պահին ծանր վիրավոր զինծառայողի են տեղափոխում նրանց մոտ։ «Այդ տղան փրկվեց մեր գրպանի դեղորայքի ու շտապօգնության մեքենայի շնորհիվ։ Ինտուբացիա իրականացրինք, արհեստական շնչառության սարք միացվեց, և զինծառայողին տեղափոխեցինք քաղաք։ Ես ևս մնացի Ստեփանակերտի Հանրապետական բժշկական կենտրոնում, շարունակեցի գործս՝ որպես ընդունարանի աշխատակից»,- կամավոր աշխատանքի մասին պատմում է ապագա բժիշկը։ Դիանա Սայիյանը խոստովանում է, որ թեև Հիպոկրատի երդում չէր տվել, բայց այդ ծանր օրերին առավել քան երբևէ գիտակցում էր բժշկի առաքելությունը, նվիրումը կյանքեր փրկելու գործին։ «Ինչով կարողանում, օգնում էի։ Սկզբում բուժքրոջ հաստիքով էի։ Ավագ գործընկերներս, երբ տեսան կարողություններս, թույլատրեցին, օրինակ՝ որպես բժիշկ-ռեանիմատոլոգ տեղափոխել հիվանդներին։ Ամառային արձակուրդները միշտ անցկացրել եմ հիվանդանոցներում, բուհում պրակտիկ գիտելիքներ ձեռք բերելուց զատ, փորձում էի այդ կերպ ավելացնել բժշկության մեջ իմ հմտությունները։ Վիրաբուժության համար «գժվում եմ»», -անկեղծանում է Դիանա Սայիյանը։ Ապագա բժիշկը գիտակցել է, որ փրկելով ուրիշի կյանքը, վտանգում էր իրենը, բայց դա չէր խանգարում արկերի պայթյունների տակ առաջ գնալ՝ օգնելու վիրավոր զինվորներին։
«Վախը չի ճանաչում սեռ, չի ճանաչում տարիք, մասնագիտություն, դրա համար ասացի՝ պետք է լինեմ առաջնագծում, ասել եմ՝ ինձ պետք է տանեք առաջնագիծ, դա իմ առաջնային պայմանն է, քանի որ այնտեղ կա դրա անհրաժեշտությունը։ Մեր տղաները հերոսներ են՝ Արամայիս Հայրապետյան, Հարություն Չոբանյան ․․․ ։ Նրանք օրդինատոր էին, այդ օրերին իրականացնում էին վիրավոր զինծառայողների տեղափոխումը ռազմի դաշտից հոսպիտալներ կամ բուժկետեր։ Նրանց հետ ծանոթացա Արցախում, ի դեմս նրանց, գտա լավ ընկերների, բայց ցավոք, կարճ տևեց ծանոթությունը, ընկերությունը»,-ռազմաճակատում կորցրած ընկերներին ցավով է հիշում Դիանա Սայիյանը։
Ապագա բժշկի մայրական կողմը Հադրութից է, հայրականը՝ Շոշ գյուղից։ «Հետպատերազմական վիճակի հետ դժվար է հաշտվել, պատրաստ էի այդ ամենը շարունակել մինչև վերջին շունչս, միայն թե չլինեին հետպատերազմյան այս օրերը»,- պատմում է ապագա բժիշկը։
Դիանա Սայիյանը դեռ հստակ չգիտի՝ բուհն ավարտելուց հետո որտեղ է շարունակելու գործունեությունը։ «Որտեղ լինի իմ անհրաժեշտությունը, պատրաստ եմ այնտեղ լինել»,-եզրափակում է պատերազմի «սպիտակ զինվորը»։
