«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Այնքան խոշոր աչքեր ուներ Ռուբիկը, երկար, մեծ թարթիչներով: Խելացի երեխա էր, երբեք ինձ անհանգստություն չի պատճառել: Երբ եղբայրը ծնվել էր, այնքան ուշադիր ու հոգատար էր նրա նկատմամբ: Ում տեսներ, բարևելուց հետո երկրորդ բառն էր՝ ինչո՞վ օգնեմ: Իրեն «փրկիչ» անունն էին տվել: Բոլորի կողքին կանգնում էր, ընկերասեր էր, չարամիտ չէր: Ասում էր՝ մա՛մ, եթե անգամ ինչ-որ մեկը վատ բան անի իմ նկատմամբ, նույնն անելու իրավունք չունեմ, որովհետև այդ դեպքում ինչո՞վ եմ իրենից տարբերվելու: Անչափ սիրում էր ուսումը: Սիրով է հաճախել դպրոց: Սովորելու տարիներին գեթ մեկ նկատողություն չի ստացել: Մինչև վեցերորդ դասարան բացարձակ գերազանց է սովորել: Իրեն հետաքրքիր էին քիմիան, ֆիզիկան ու կենսաբանությունը, սիրում էր հայոց լեզուն ու գրականությունը, կապված էր այդ առարկաների ուսուցիչների հետ»,- «Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Արմինեն՝ Ռուբիկի մայրիկը:
Հիմնական դպրոցն ավարտելուց հետո Ռուբիկն ընդունվել է «Էրեբունի» բժշկական քոլեջի դեղագործական բաժինը: «Բժիշկ դառնալն իմ երազանքն է եղել, բայց այն տարբեր պատճառներով իրականություն չէր դարձել, մանկավարժություն էի ուսանել: Միշտ Ռուբիկին ասում էի՝ երանի դու բժիշկ դառնաս: Իր երազանքն էր կա՛մ լավ խոհարար, կա՛մ լավ բժիշկ դառնալը: Բայց մեր խորհուրդների արդյունքում ընտրեց բժշկությունը: Քոլեջում սովորում էր գերազանց: Այն ավարտելուց հետո քննություն հանձնեց և ընդունվեց «Էրեբունի» բժշկական ինստիտուտի ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետ, միանգամից երկրորդ կուրս: Մեկ կիսամյակ սովորելուց հետո զորակոչվեց պարտադիր զինվորական ծառայության»: Ռուբիկը ծառայության է զորակոչվել 2019 թ. հունվարի 17-ին, ծառայում էր Մարտակերտի հինգերորդ պաշտպանական ինտերնատ զորամասում:
«Ռուբիկն ուրախ էր, որ պետք է ծառայեր, սակայն մի օր ինձ ասաց՝ մա՛մ, բանակ գնալը պարտք է, պարտավոր ենք մեր հայրենիքը պաշտպանել, բայց բարձրագույն սովորող տղաների համար ուսումից երկու տարի կտրվելը հաստատ կխանգարի: Շատ ուրախ ենք իրեն ճանապարհել ծառայության, իհարկե՝ նաև հուզված: Ինքն էլ հուզվեց, բայց մեկ կաթիլ արցունք անգամ չթափեց: Փաթաթվեց ինձ՝ չլացես, մա՛մ, հպարտ եղիր, որ բանակ գնացող տղա ունես: Հավաքակայանում, երբ վիճակահանության արդյունքում պարզ դարձավ, որ Արցախում է ծառայելու, այնքան հպարտություն զգացի իր ձայնի, կեցվածքի մեջ, ինձ էլ ասաց՝ մա՛մ ջան, չլացես, ուժեղ տղաներն են Արցախում ծառայում: Արդեն Արցախից, երբ ծառայության վայրն էր ընտրել, կրկին զանգահարեց. «Մա՛մ, գիտե՞ս, թե ինչ զորամաս եմ ընկել, Ռոբերտ Աբաջյանի ծառայած զորամասն է: Ինձ համար սա պատիվ է»:
Տագնապային կանխազգացում ունեցա ու իրեն ասացի՝ Ռուբի՛կ ջան, խոսք ես տալիս, որ պետք է ծառայես ու տուն վերադառնաս, մեզ հերոս պետք չէ: Այդ պահին ուղղակի ժպտաց՝ ամեն մարդ հերոս դառնալ չի կարող, խոսք եմ տալիս՝ անպայման տուն գալ»: Երբ երդմնակալության արարողությունից հետո զորամասի հրամանատարը խնդրում է Գուլեյան Ռուբիկի ծնողներին իրեն մոտենալ, նրանք տարակուսում են: «Անհանգստություն զգացի, հետո արդեն հպարտություն պարգևող խոսքեր լսեցինք՝ շնորհակալություն, որ նման որդի եք դաստիարակել և բանակ ուղարկել»: Ռուբիկը ծառայել է Մարտակերտի առաջին մարտական հերթափոխում: Եղել է դիրքի ավագ: Պատերազմը չսկսած՝ Ռուբիկին նշանակել են կապավոր:
«Զորացրված տղաներն են պատմում, որ մշտապես օգնում էր բոլորին, պարտադրում, որ հերթապահությունը սկսելուց առաջ տաք թեյ խմեն: Արցախի հայաթափումից հետո Մարտակերտից զինվորական մի մարդ Ռուբիկի զորամասից բերել է նրա զինվորական գրքույկը, որտեղ նշված է, թե ինչպիսի զինվոր է եղել, ինչպես է ծառայել, թե որքան գովասանագրեր է ստացել՝ որպես լավ զինվոր: Զրույցներից մեկի ժամանակ Ռուբիկն ինձ ասել էր, որ իր մեծագույն ցանկությունը ծառայությունից վերադառնալուց հետո դեղագործությամբ զբաղվելն ու դեղատներ բացելն է: Ցանկանում էր Արցախի բոլոր զորամասերին անվճար դեղերով ապահովել: Նախքան պատերազմը մեր զրույցները տարբեր թեմաներով էին: Սեպտեմբերին ինձ հետ խոսելիս ասաց, որ բոլորն արդեն օրացույց են կազմել հետհաշվարկ անելու համար: Երբ հարցրեցի, թե ինքը կազմե՞լ է նման օրացույց, բացասական պատասխան տվեց, ասացի՝ ինչո՞ւ, արձագանքեց՝ էհ, մա՛մ, չգիտեմ: Հետո էլ հավելեց, որ իրեն այնքան գովասանագրեր ու պատվոգրեր են տվել, կուղարկի, որ տանեմ իր ինստիտուտ: Պատասխանեցի՝ շուտով զորացրվելու ես, քո ձեռքով կբերես ու կտանես:
«Չէ, մա՛մ, ո՞վ գիտի»: Տագնապային զգացողություն ունեցա, բայց Ռուբիկը կրկին հանգստացրեց»: Սեպտեմբերի 27-ին սկսվեց պատերազմը: Ընտանիքը չէր կարողանում կապվել որդու հետ: «Լուր ստացանք, որ Մարտակերտում շելի մեջ 39 տղա է զոհվել: Խուճապի մատնվեցինք, բայց սեպտեմբերի 28-ի երեկոյան Ռուբիկը զանգեց: Սկսեց հանգստացնել ինձ՝ պատերազմի մեջ չենք, մեզ հետ են քաշել, թիկունքում ենք, առաջնագծում պայմանագրայիններն են: Գրեթե ամեն երեկո Ռուբիկը մեզ զանգահարում էր՝ բարձր տրամադրությամբ, կարծես ամեն ինչ շատ լավ է: Միայն երբեմն հարցնում էր՝ այդտեղ ի՞նչ են ասում, դուք լա՞վ եք, ու միշտ ասում էր՝ տղաներին հենց նոր հաց ուղարկեցինք, մենք էլ նստած խորոված և խաշ ենք ուտում»: Ռուբիկն ու տղաները եղել են առաջնագծում: Մայրիկի խոսքով, զինվորները եղել են մենակ, հրամանատարական կազմից շատերն էին լքել տղաներին:
«Պատերազմի առաջին օրերին գումարտակի հրամանատարն ասում է, որ պետք է դիրքը փոխեն, այլ ուղղությամբ են գնում: Չորս տղա՝ Ռուբիկը, Գագիկը, Արմանը և Սերժիկը, խնդրում են, որ մեքենան թողնի իրենց մոտ, որ կարողանան տղաներին հաց հասցնել: Տղաներն օրեր շարունակ իջել են գյուղեր, կենդանիներ մորթել, Ռուբիկը կարողացել է իր խոհարարի ձիրքն այդ օրերին դրսևորել: Ուտելիք են պատրաստել, հագուստ հայթայթել և հասցրել դիրքեր՝ տղաներին: Հիմա են տղաներն ասում, որ, փաստորեն, Ռուբիկի երեկոյան յուրաքանչյուր զանգը հրաժեշտի նման է եղել, քանի որ ամեն անգամ նրանք վտանգն աչքերի առաջ անցել են այդ ճանապարհը:Նոյեմբերի 7-ին Ռուբիկն ինձ զանգեց, արդեն լսել էի, որ Շուշին հանձնվել է: Ընդհանուր թեմաներից խոսեցինք, հետո ասացի՝ Ռուբի՛կ ջան, լուրեր են պտտվում, որ Շուշին հանձնվել է: Այդ ժամանակ ասաց, որ Շուշին վաղուց է հանձնված: Իրեն այդ օրերին միշտ ասում էի՝ հիշում ես, չէ՞,որ ինձ խոստացել ես, պետք է հետ գաս, արձագանքեց՝ մա՛մ, կմնամ այստեղ ու տուն կգամ այն ժամանակ, երբ պատերազմն ավարտվի, եթե անգամ տարիներ տևի, մա՛մ, պատրաստ եղիր:
Նոյեմբերի 9-ի կեսօրին՝ ժամը երեքին, զանգահարեց, խոսեց հայրիկի ու ինձ հետ: Արագարագ խոսում էր, ասաց՝ մա՛մ, քեզ լավ նայի, հետո հեռախոսը փոխանցեցի իմ փոքր տղային՝ Նարեկին, եղբորն ասել էր. «Ուր ես հիմա գնում եմ, չեմ վերադառնա, խնդրում եմ, մամայի ու պապայի կողքին կլինես, ինչ ես պետք է անեի, դու կանես, լավ կսովորես, քո երազանքները կիրականացնես»»: Տիկին Արմինեն ասում է՝ պատերազմի օրերին որդին ակնարկ չի արել, որ պատերազմի դաշտում է: Հետո լուսանկարների, տեսանյութերի, զինակից ընկերների միջոցով են նրանք իմացել, թե ինչեր է արել Ռուբիկը պատերազմի դաշտում: Ռուբիկն անմահացել է Մարտակերտում նոյեմբերի 9-ին՝ հրադադարից երկու ժամ առաջ: «Մեզ հասած տեղեկությունների համաձայն, այդ օրը բայրաքթարների գրոհ է սկսվել: Ասել են, որ առաջնագծին պետք է զինամթերք հասցնել: Տղաներն ասել են, որ իրենք կհասցնեն զինամթերքն առաջնագիծ: Բայրաքթարը հարվածել է մեքենային, երեքի մարմիններն այրվածքներ են ստացել: Չգիտեմ, թե ինչ հրաշքով, գուցե այն պատճառով, որ շատերը Ռուբիկին սուրբ Գուլե էին կոչում, նրա մարմինն ամբողջական էր, հարվածը եղել էր լ յարդին, ասում էին, որ եթե հագին զրահաբաճկոն լիներ, գուցե փրկվեր»:
Ռուբիկը շուտ է «վերադարձել» տուն: Ռուբիկի զոհվելուց հետո նրա ընտանիքի համար ծանր օրեր էին, որոնք գուցե չեն էլ ավարտվել, բայց մայրիկին ուժ տվեց այն, որ պետք է գալիք սերունդներին ու բոլոր-բոլորին պատմի Ռուբիկի մասին: «Ապրում եմ տղաների կյանքի գնով պահված հայրենիքը մի օր տեսնելու փափագով: Ապրում եմ փոքր տղայիս, ամուսնուս համար, հանուն իմ ընտանիքի փորձում եմ ոտքերի վրա ամուր կանգնել»:
Հ. Գ. - Ռուբիկ Գուլեյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» և «Արիություն» մեդալներով: Հուղարկավորված է Գեղարքունիքի մարզի հայրենի Մարտունիի գերեզմանատանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
