Ուելսի, Ֆրանսիայի և Չինաստանի գիտնականների միջազգային խումբը նոր ապացույցներ է հայտնաբերել, որ կյանքի համեմատաբար բարդ ձևերը հնարավոր է՝ առաջացել են մեր մոլորակի վրա 1,5 միլիարդ տարի (այսինքն՝ գրեթե չորս անգամ) ավելի վաղ, քան ներկայումս ընդունված է գիտական հանրությանը, գրում է BBC-ն։
Արևելյան Գաբոնի ժայռերի ձևավորումներում հնագետները պատահաբար գտել են ապացույցներ, որ մի փոքր ավելի քան 2 միլիարդ տարի առաջ (պալեոպրոտերոզոյան ժամանակաշրջանում) եղել է ծանծաղ ստորգետնյա ծով, որը խիտ բնակեցված է կենդանի արարածներով: Դրանք բավականին հիշեցնում էին միաբջիջ բորբոս, որը բազմանում է սպորներով։
Այնուամենայնիվ, որքանով կարելի է դատել բրածոներից, տարօրինակ օրգանիզմները երբեք չեն տարածվել ստորգետնյա ջրամբարից այն կողմ, և ի վերջո այնտեղ մահացել են:
Այս տեսությունը զգալիորեն տարբերվում է գիտական կոնսենսուսից: Փորձագետների մեծ մասը կարծում է, որ կենդանիների կյանքը Երկրի վրա սկսվել է ընդամենը մոտ 635 միլիոն տարի առաջ:
Նոր ուսումնասիրությունը շարունակում է տասնամյակներ տեւած բանավեճն այն մասին, թե արդյոք Գաբոնի այս անհասկանալի գոյացությունները, որոնք գիտնականները սովորաբար անվանում են «Ֆրանսվիլ Բիոտա», իրականում բրածոներ են:
Այս անգամ հետազոտվել են ոչ թե բուն գոյացությունները (հնարավոր է, որ երբեմնի կենդանի են եղել), այլ նրանց շրջապատող ժայռերը: Նրանք փորձեցին պարզել, թե արդյոք այն պարունակում է այնպիսի նյութեր, ինչպիսիք են ֆոսֆորը և թթվածինը, որոնք անհրաժեշտ են մեզ հայտնի կյանքի ձևերին աջակցելու համար:
Ըստ աշխատության գլխավոր հեղինակի՝ Քարդիֆի համալսարանի պրոֆեսոր Էռնեստ Չի Ֆրուի, եթե հոդվածում շարադրված տեսությունը ճիշտ է, ապա գաբոնյան արտեֆակտները կարող են լինել ցեխոտ բորբոսի անալոգը՝ միաբջիջ օրգանիզմ, որը բազմանում է սպորներով և չի վերարտադրվում։ ունեն նյարդային համակարգ.
Սակայն Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի պրոֆեսոր Գրեհեմ Շիլդսը, ով չի մասնակցել հետազոտությանը, չի կիսում նոր աշխատանքի հեղինակների ոգեւորությունը։
«Ես ընդհանուր առմամբ լավ եմ ընդունում այն փաստը, որ սննդանյութերի մակարդակն ավելի բարձր էր 2,1 միլիարդ տարի առաջ, բայց դա բավարար չէ ենթադրելու համար, որ դա կհանգեցներ դիվերսիֆիկացման և բարդ կյանքի», - բացատրում է նա՝ ընդգծելով, որ նման հեղափոխական գիտական հայտարարությունների համար. այլ՝ լրացուցիչ ապացույցներ են անհրաժեշտ։
Այնուամենայնիվ, պրոֆեսոր Չի Ֆրուն համոզված է, որ իր հետազոտությունն օգնեց ապացուցել էվոլյուցիայի սկզբի և Երկրի վրա առաջին կյանքի ծագման այլընտրանքային տեսությունը:
«Մենք ասում ենք. տեսեք, այնտեղ բրածոներ կան. այնտեղ թթվածին կա, և դա խթանեց առաջին բարդ կենդանի օրգանիզմների առաջացումը»,- վստահեցնում է նա։
«Մենք տեսնում ենք ճիշտ նույն գործընթացը, որը սկսվել է [շատ ավելի ուշ]՝ քեմբրիական ժամանակաշրջանում, 635 միլիոն տարի առաջ», - ավելացնում է նա, «և, ի վերջո, դա օգնում է մեզ հասկանալ, թե որտեղից ենք մենք բոլորս եկել»:
Այն փաստը, որ կյանքի բարդ ձևերը կարող էին առաջանալ շատ ավելի վաղ, քան սովորաբար ենթադրվում է, առաջին անգամ խոսվեց մոտ 10 տարի առաջ՝ այսպես կոչված Գաբոնիոնցիների (կամ Գաբոնի ձևավորման) հայտնաբերումից անմիջապես հետո:
Ըստ պրոֆեսոր Չի Ֆրուի և նրա գործընկերների, այն բաղկացած է կենդանի էակների բրածոներից, և այդպիսով վկայում է կյանքի այդ պահին գոյության մասին, որը կարող է շարժվել և նույնիսկ անհրաժեշտության դեպքում շարժվել:
Այնուամենայնիվ, ոչ բոլոր գիտնականներն են համոզված այս տեսության ճիշտության մեջ, որոնցից շատերը կասկածի տակ են դրել աշխատանքի հեղինակների եզրակացությունները:
Տարօրինակ բրածոներին կից ժայռի քիմիական բաղադրությունը ցույց է տվել, որ Գաբոնի գոյացման առաջացումից անմիջապես առաջ քարերի մեջ հայտնվել է կյանքի առաջացման համար անհրաժեշտ սննդանյութերի մի տեսակ «լաբորատորիա»։
Տեսությունը հիմնված է այն ենթադրության վրա, որ քիչ առաջ երկու մայրցամաքային թիթեղներ բախվել են ջրի տակ, ինչը հանգեցրել է հրաբխային ակտիվության կտրուկ աճի։ Դա հանգեցրեց նրան, որ որոշ ջուր կտրվեց Երկրի օվկիանոսներից՝ ստեղծելով «սննդանյութերով հարուստ, ծանծաղ ներքին ծով»։
Պրոֆեսոր Չի Ֆրուն վստահեցնում է, որ այս պաշտպանված միջավայրում եղել են ֆոտոսինթեզի պայմաններ, ինչը, ի վերջո, հանգեցրել է օդում թթվածնի կոնցենտրացիայի էլ ավելի մեծ աճի։
