Այն, որ հայ ժողովուրդն աշխարհի այն բացառիկ ժողովուրդներից է, որ ունի հզոր սփյուռք ու աշխարհի տարբեր երկրներում ներկայանալի համայնքներ, ամենևին էլ նորություն չէ. աշխարհի գրեթե բոլոր երկրներում էլ հայկական համայնքը ակտիվ է, ծաղկուն, մասնակից այն երկրների հասարակական-քաղաքական կյանքին, որում հաստատված է: Չնայած սովորաբար ընդունված է կարծել՝ հայկական սփյուռքի ներուժը կենտրոնացած է Արևմտյան աշխարհում, ու հայ միլիարդատերերի ու միլիոնատերերի բացարձակ մեծամասնությունն ապրում է աշխարհի այս կեսում, բայց փաստ է, որ հետխորհրդային երկրներից մի քանիսում ևս մերոնք բավական ակտիվ են իրենց դրսևորում ու պակաս հպարտանալու տեղ չունեն, քան ասենք նույն ԱՄՆ-ի կամ Ֆրանսիայի հայկական համայնքները.Ուկրաինայի հայկական համայնքն, անխոս, դրանց թվում է:

Ուկրաինայի տարածքում հայ ժողովրդի զավակները բնակություն են հաստատել դեռևս սկսած միջնադարից. դեռ IV–VII դարերից են հայտնի Հայաստանի ունեցած հնագույն կապերն ու հարաբերությունները սլավոնների հետ: Հայաստանը գրաված զավթիչների կողմից ֆիզիկական ոչնչացման վտանգի, բռնի տեղահանությունների արդյոււնքում հայերը դարերով կապվեցին ուկրաինացի ժողովորդի հետ ու արդեն ավելի քան մեկ տասնյակ դար ապրում են հաշտ ու խաղաղ՝ ապացուցելով իրենց եղբայրությունը: Հայկական համայքներ կան Ուկրաինայի գրեթե բոլոր քաղաքներում՝ մեծից փոքր, որոնցից ամենածաղկունը, թերևս, կարելի է համարել Օդեսայի հայկական համայնքը, ինչն, անշո՛ւշտ, արդյունք է տեղի հայ համայնքի ղեկավար Սամվել Տիգրանյանի գործադրած անմիջական ջանքերի:

Իր առաջ խնդիր ունենալով միավորել Օդեսայի հայերին՝ համայնքի ղեկավարությունը տարիների ընթացքում շնորհիվ իր կոչմանն անօրինակ նվիրվածության, շնորհիվ իրականացրած ճիշտ մենեջմենթի, կարողացել է այնպիսի ձեռքբերումներ ունենալ, որոնց մասին միայն հպարտությամբ կարող ես խոսել:Օրինակ՝ քչերին է հայտնի, որ հետխորհրդային տարածքում ԽՍՀՄ փլուզումից հետո կառուցված առաջին հայկական եկեղեցին կառուցվել է հենց Օդեսայում ու հենց  համայնքի ղեկավարության ջանքերի շնորհիվ: Մասնավորապես՝ անձամբ համայնքի ղեկավար Սամվել Տիգրանյանի ջանքերի շնորհիվ է նաև, որ այսօր այս քաղաքում է գտնվում Եվրոպայում ամենամեծ հայկական մշակութային կենտրոնը, որը բացառիկ դերն ու նշանակություն ունի համայնքի համախմբման, մատաղ սերնդի հայեցի դաստիարակման ու հոգևոր-մշակութային արժեքների պահպանման գործում:

Անկասկած, Օդեսայի հայ համայնքի ձեռբերումները շատ ավելի պակաս կլինեին, շատ ավելի աննշան, եթե համայնքի կողքին չլիներ ու իր անուրանալի օժանդակությունը չբերեր հայ ժողովրդի արժանի զավակ, Էդիկ Խաչատրյանն, ում բարեգործությունների ու հայանպաստ ձեռնարկների մասին գիտի գործնականում յուրաքանչյուր հայորդի, որ ապրում ու արարում է Ուկրաինայում:Տեղին է նշել, որ հենց այս բարերարի ջանքերի ու ֆինանսական ներդրումների շնորհիվ է նաև, որ հնարավորություն է եղել ձեռնարկել մասշտաբային նախագծեր, կառուցել դպրոցներ, իրականացնել մշակութային մի շարք կարևորագույն ծրագրեր՝ կոչված ամրապնդելու համայնքի ինքնագիտակցությունն ու ներկայանալի դառնալ օտարներին՝ յուրատեսակ կամուրջ դառնալով Հայաստանի ու Ուկրաինայի միջև: Պետք է խոստովանել, որ այնպիսի էնտուզիազմ, ինչպիսին իր ողջ բարեգործական գործունեության ընթացքում դրսևորել է Էդիկ Խաչատրյանը, դժվար կարելի է նշմարել. այս մարդը բառացիորեն ապրել ու շարունակում է կենսավարել հայ համայնքի հոգսերով, խնդիրներով ու պրոբլեմներով՝ իրականացնելով ոչ միայն գլոբալ ծրագրեր ու նախագծեր, այլև զբաղվելով անվանական բարեգործությամբ՝ ֆինանսական օգնություն ցուցաբերելով առանձին ընտանիքների ու անհատների:

Հայ–ուկրաինական կապերի ամրապնդման և զարգացման գործում անուրանալի է Վանիկ Երանոսյանի ավանդը։ Հայ ժողովրդի արժանի զավակը անփոխարինելի աշխատանք է կատարում տեղի հայկական համայնքի կենսական նշանակության հարցերի և Հայ առաքելական եկեղեցու թեմական խնդիրների կարգավորման ուղղությամբ։

Անկասկած է՝ Հայաստանը հզոր է ճիշտ այնքան, ճիշտ այն չափով, որքանով հզոր է հայությունը ողջ աշխարհում: Հանդիսանալով հիմնականում սահմանափակ ռեսուսներով երկիր, Հայաստանը, սակայն, ունի շատ ավելի կարևոր մի բան, քան ասենք նույն նավթն ու գազն է. մարդկային գրեթե անսպառ ռեսուրսն է, որ հայերիս տալիս է հնարավորություն՝ լինելու համաշխարհային ազգ ու ունենալու այնպիսի ազդեցիկ կապեր ու բարեկամներ, որ ոչնչի հետ չես կարող համեմատել՝ ո՛չ նավթի, ո՛չ գազի ու ո՛չ էլ քարածխի: Ուկրաինայի հայկական համայնքը, թերևս, այս ամենի փայլուն ապացույց:

Դավիթ ԲԱԲԱՆՈՎ