Lragir.am. Իրանը վա-բանկ է գնում
Վերջին 20 տարիներին Հարավային Կովկասի վերաբերյալ Իրանի դոկտրինը նվազագույնը երեք անգամ փոխվել է: Ադրբեջանի մասով, Իրանը նրա աբսորբցիայից անցել է մասնատման նպատակին: Իրանը մանրամասն ուսումնասիրել է Արեւմուտքի, Թուրքիայի ու Ռուսաստանի հնարավոր արձագանքները Ադրբեջանի վերաձեւման գաղափարի հանդեպ:
Միեւնույն ժամանակ, Իրանը բախվել է Հարավային Կովկասում արմատական փոփոխությունների հարցում Ռուսաստանի կտրուկ անհամաձայնությանը, ընդ որում, ոչ Ադրբեջանի հանդեպ համակրանքի, այլ սեփական շահերի պաշտպանության պատճառով: Ռուսաստանը 1990-ականներին եւ 2000-ականների առաջին կեսին ակնհայտորեն շահագրգռված չէր Հարավային Կովկասում եւ ընդհանրապես որեւէ տարածաշրջանում սահմանների փոփոխությամբ:
Ներկայում Իրանի մտադրություններն ավելի որոշակի են դարձել, եւ նա գործնականում արդեն ուշադրություն չի դարձնում այլ պետությունների դիրքորոշումներին եւ առավել եւս միջազգային հանրության կարծիքին: Իրանում Ադրբեջանին ատում են Իսրայելից ավելի, եւ իրանցիների մոտ կասկած չկա Ադրբեջանը ոչնչացնելու տոտալ պայքարի անհրաժեշտության հարցում:
Իրանը վաղուց է մշակել Ադրբեջանի մասնատման, իսկ գործնականում՝ որպես պետություն ոչնչացնելու մի շարք սցենարներ: Ընդ որում, հավաքվել է համընդհանուր դոսյե Ադրբեջանի տասնյակ հազարավոր քաղաքացիների վերաբերյալ, այդ թվում՝ իշխանության բարձրագույն էշելոնից, ինչն անհրաժեշտ է նպատակին հասնելու համար: Տեղերում, այսինքն Ադրբեջանի տարածաշրջաններում աշխատանք է տարվում տեղական իշխանության բոլոր մակարդակներում վարչական դիրքեր գրավելու ուղղությամբ:
Իրանի զինված ուժերի, այդ թվում հրթիռային տեխնիկայի, Կասպից ծովում ռազմածովային ուժերի, հակաօդային պաշտպանության միջոցների զարգացումը տեղի է ունենում Ադրբեջանի քաղաքական եւ տնտեսական կենտրոններին հարվածներ հասցնելու խնդիրների հաշվառմամբ: Իրանն արդեն ձեռնամուխ է եղել Ադրբեջանի դեմ տոտալ պայքարի իրականացմանը, եւ «հայկական» ուղղությամբ Ադրբեջանի ակտիվության նվազումը պայմանավորված է Իրանի կողմից սպառնալիքով:
Բացի այդ, Թուրքմենստանը, որը փորձում է գրավել չեզոք դիրք, այնուամենայնիվ բավական տեղեկացված է Ադրբեջանի հարցով Իրանի մտադրությունների մասին եւ կփորձի օգտվել դրանից:
Իրանը ուսումնասիրում է Ղարաբաղյան պատերազմի փորձը, այդ թվում քաղաքական հետեւանքները, եւ փորձում է դա կիրառել Ադրբեջանի մասնատման գործում:
Արեւմուտքի երկրներում աշխատող իրանական ծագման փորձագետները վստահ են, որ ցանկացած սցենարի պարագայում Արեւմուտքը չի միջամտելու, իսկ Թուրքիան, փորձելով մտնել խաղի մեջ, կկանգնի տարածաշրջանային մեծ պատերազմի հեռանկարի առջեւ: Արդյոք դրանում շահագրգռված կլինի ՆԱՏՕ-ն, որի դիրքորոշմանը մենք հնարավորություն ունեցանք հետեւել Սիրիայում: Ռուսաստանը ներկայում նույնիսկ չի էլ մտածելու միջամտության մասին եւ նպաստելու է Ադրբեջանի մասնատմանը:
Ներկայում իսրայելա-ադրբեջանական քարոզչությունը փորձում է ԱՄՆ ուշադրությունը սեւեռել տվյալ իրողությունների ու սպառնալիքների վրա, սակայն ամերիկացիները բավարար տեղեկություններ ունեն այդ հարցում եւ ենթադրում են միջամտություն միայն այն դեպքում, եթե սպառնալիքներ լինեն նավթագազային համալիրի համար: Այս կապակցությամբ, իրանցիներն ուսումնասիրում են նաեւ ռուս-վրացական պատերազմի փորձը, երբ Ռուսաստանը թույլ չտվեց հարվածներ «հարավկովկասյան միջանցքին»:
Այն ժամանակ, երբ Թուրքիան փորձում է տիրանալ Արաքսի վերին հոսանքի ռեսուրսներին, Իրանը փորձում է վերահսկողություն սահմանել Արաքսի ստորին մասի ռեսուրսների վրա: Ընդ որում, նախեւառաջ, դրանում շահագրգռված է Իրանի հյուսիս-արեւմուտքի բնակչությունը:
Իրանի դեմ Իսրայելի ագրեսիայի դեպքում Իսրայելն ու նրա մերձավոր գործընկեր Ադրբեջանը կդառնան իրանական զինված ուժերի հարվածների թիրախ: Սակայն, ներկայում գլխավոր խնդիրն Ադրբեջանը ներսից անդամահատելն է: Իրանցիները դա համարում են լիովին հնարավոր եւ հեռանկարային խնդիր: Այս խնդրի շրջանակներում մշակվել է Ադրբեջանի մասնատման քաղաքական դոկտրին:
Հարավային Կովկասի վրա կախվել է մեծ պատերազմի սպառնալիքը: Ինչի՞ արդյունքում է դա հնարավոր դարձել:
Իրանը վաղուց է մշակել Ադրբեջանը ոչնչացնելու մի շարք սցենարներ
14:52 - 2.Մայիս.2013
Առաջարկում ենք նաև
01/10/20 15:30
Ինչու՞ է Թուրքիան 100 տարի անց վերադարձել Հարավային Կովկաս. շարունակելու հայոց ցեղասպանությունը. ՀՀ վարչապետ
17/05/18 22:20
Նախագահն ընդունել է Կոնրադ Ադենաուեր Հիմնադրամի Քաղաքական երկխոսություն Հարավային Կովկաս Տարածաշրջանային ծրագրի ղեկավարին
11/10/13 00:01
Նալբանդյանն ընդունեց «Գերմանիա-Հարավային Կովկաս» խորհրդարանական բարեկամության խմբի ղեկավարին
07/02/24 10:33
Միրզոյանը և ԱՄԴ գլխավոր քարտուղարը անդրադարձել են Հարավային Կովկասում առկա անվտանգային իրավիճակին
25/01/24 11:20
Ադրբեջանն իր գործողություններով վնաս է հասցնում Արևմուտքի` Հարավային Կովկասում ռազմավարական նպատակին
22/01/24 10:22
Արարատ Միրզոյանը ՀՀ դեսպանների հետ քննարկել է խաղաղության օրակարգը և իրավիճակը Հարավային Կովկասում
08/01/24 17:30
Իրանը հստակ դիրքորոշում ունի Հարավային Կովկասում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ. Իրանի ԱԳՆ
21/12/23 12:10
Հարավային Կովկասը չպետք է վերածվի արտատարածաշրջանային երկրների մրցակցության դաշտի. Ռաիսի
Ամենադիտված
Լրահոս
00:47
Հայը չի՛ կարող ճզմված լինել, ո՞ւր են մեր Ղազանչեցոցն ու Ամարասը. Բագրատ Սրբազանը` Հաղարծնի վանքում (տեսանյութ)
15:18
Երևանի մի շարք փողոցներում տեղատարափ անձրևի հետևանքով փլուզումներ են տեղի ունեցել, ջրալցվել են շենք-շինություններ
14:59
Սուքոյանի կողմից բռնության գործադրումը չի կարող դիտվել լրագրողի գործունեությանը խոչընդոտելու եղանակ. փաստաբան
10:16
«Սեպտեմբերի 24-ից հոկտեմբերի 1-ը ԼՂ-ից ավելի քան 100 հզ․ էթնիկ հայ տեղահանվեց»․ Պետդեպի զեկույցը
08:40
«Ժողովուրդ». Հանձնաժողովի անդամները կասկածելիորեն անհայտ դատավորներ են եղել․ ինչպես է ԲԴԽ անդամ դարձել Արմեն Դանիելյանը
18:16
Բոլոր նրանց, ովքեր մտածում են մեր պատմության և ապագայի մասին, կոչ եմ անում միանալ. Մհեր Ավետիսյանը հրավիրում է երթի
09:05
«Ժողովուրդ». ԲԴԽ-ում Նաիրա Հիվսեփյանի ազատման հարցը անցել է խիստ էմոցիոնալ. ԲԴԽ անդամներին հաջողվել է համոզել նրան
08:35
«Բագրատ Գալստանյան` Տավուշ աշխարհի «Տահույս»-ը, «Տաուժ»-ը, «Տալույս»-ն ու «Բացառիկ»-ը». Նիկոլայ Գրիգորյան
08:15
«Ժողովուրդ». 210 մլն դոլարի պայմանագիր. Սարյանի «ՀայՓոստ»-ի փոխարեն` «Համաշխարհային առեւտրի կենտրոն Երեւան»
08:08
«Ժողովուրդ». Ռոբերտ Քոչարյանը «Հայաստան»-ի պատգամավորներին հորդորել է ակտիվ լինել թե՛ ԱԺ-ում, թե՛ փողոցային պայքարում
17:00
Պարտապանի եկամուտը կարող է բռնագանձվել միայն նվազագույն աշխատավարձի չափով. Օրենսդրական նոր կարգավորումներ են առաջարկվում
15:44
Լևոն Քոչարյանի ձերբակալված օգնականը բացատրում է, թե ինչ միջադեպ է եղել լրագրողի հետ (տեսանյութ)